بزرگنمايي:

نسیم گیلان - آیا یورش ترکیه به قدرت گیری داعش می انجامد؟
١١
٠
تابناک / متن پیش رو در تابناک منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حمله ارتش ترکیه به مناطق کردنشین شمال شرقی سوریه، موجی از نگرانی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را دامن زده است. یکی از این نگرانی‌ها، افزون بر احتمال کشته‌ شدن غیرنظامیان و آوارگی مردم، خطر تقویت گروه تروریستی داعش در منطقه است.
عملیات ترکیه اندک‌زمانی پس از اعلام تصمیم رئیس جمهوری ایالات متحده مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از این منطقه آغاز شد. آمریکا اما تقویت داعش در سایه این حمله را از جمله خطوط قرمز خود اعلام کرده است؛ اما خطر جان گرفتن دوباره داعش در سوریه تا چه حد جدی است؟
تارنمای اینترنتی هفته‌نامه آلمانی "دی تسایت" برای یافتن پاسخی به این پرسش، به این موضوع پرداخت و در گزارش مفصلی از حمله داعش به نیروهای امنیتی سوریه در روزهای اخیر و احتمال فرار هزاران زندانی داعش از زندان‌های سوریه خبر داد.
طیق این گزارش، اندک‌زمانی پس از آنکه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در توییتر خبر حمله به سوریه را اعلام کرد، به‌یکباره ده‌ها تروریست در رقه، پایتخت پیشین داعش، ظاهر شدند و ساعت‌ها به روی پلیس‌های کرد آتش گشودند. قصد این افراد، تصرف مقر اصلی نیروهای امنیتی متشکل از کردها و سوری‌ها در مرکز رقه بوده است. یکی از شاهدان عینی از "هماهنگی و سازمان‌یافتگی" این حمله خبر داده است. تصرف این مقر البته، با وجود چندین مهاجم انتحاری، عملی نشد و حمله به شکست انجامید.
حمله‌ای با این ابعاد و با استفاده از مسلسل و خمپاره از سال 2017 میلادی بدین‌سو در رقه بی‌سابقه بود. در عین حال این احتمال منتفی نیست که جنگجویان داعش در حملات بعدی موفق شوند و بتوانند بخش‌هایی از این شهر را تحت کنترل خود درآورند. یکی از دلایل چنین احتمالی این است که کردها نیروهای خود را در حال حاضر برای جبهه ترکیه نیاز دارند و به همین دلیل نیز گشت‌های آنان و حضورشان در پایگاه‌های رقه کم‌رنگ‌تر خواهد شد.
چنین وضعیتی این خطر را افزایش می‌دهد که 10 هزار زندانی تروریست بتوانند از زندان‌ها بگریزند و با استفاده از وضعیت کنونی به‌ همراه 70 هزار تن از اعضای خانواده‌‌هایشان خلافت خود را بازسازی کنند. یک احتمال دیگر نیز سرازیر شدن این افراد به اروپاست.
اغلب زنان و کودکان تروریست در اردوگاه الهول اسکان داده شده‌اند که همواره شاهد آشوب‌ها و درگیری‌های خشونت‌آمیز است. در این اردوگاه حتی یک پلیس مذهبی زنانه برای اجرای فرامین اخلاقی "خلافت اسلامی" نیز به وجود آمده است. در ویدئوی منتشره از این اردوگاه گروهی از زنان با پوشش کامل دیده می‌شوند که با شعار "ما بمب ساعتی هستیم. منتظر باشید تا ببینید"، پرچم داعش را بلند می‌کنند.
"پذیرش خاموش داعش" توسط ترکیه
حدود 11 هزار تن از زنان‌ و دو هزار تن از مردان داعشی زندانی از خارج می‌آیند که 800 اروپایی هم در میان آنها دیده می‌شوند. اما اغلب کشورهای اروپایی و عربی از پذیرش این افراد خشونت‌طلب و قرار دادن آنها در برابر دادگاه سر باز می‌زنند و به همین دلیل نیز آنها باید در زندان‌های موقت محلی نگهداری شوند. برخی از این ساختمان‌های غیراستاندارد در منطقه تحت کنترل ترکیه قرار دارند. در روزهای گذشته نیز تنها شمار اندکی از این زندانیان خطرناک از سوریه به عراق منتقل شده‌اند. به گفته ترامپ، این افراد اکنون تحت نظر نیروهای آمریکایی مستقر در عراق هستند.
در این میان در مورد مسئولیت‌پذیری ترکیه در قبال تروریست های زندانی، در مقایسه با حساسیت کردها در قبال این زندانیان، تردیدهای جدی وجود دارد. آنکارا در این خصوص پرونده خوبی ندارد. تروریست ها در زمان برقراری "خلافت اسلامی" به‌راحتی از خاک ترکیه برای رسیدن به مناطق تحت کنترل داعش استفاده می‌کردند.
به گفته نویسنده هفته‌نامه "دی‌ تسایت"، اگر کنترل بازداشتگاه‌های داعشی‌ها که اکنون در اختیار کردهاست، به دست ترکیه بیفتد، ممکن است سرویس امنیتی این کشور که سال‌ها با داعشی‌ها مخفیانه همکاری کرده، اینک نیز آنها را آزاد کرده و از آنها برای مبارزه با کردهای سوریه استفاده کند.
گفته می‌شود هم اکنون نیز دست‌کم 40 تروریست، از جمله چند فرمانده پیشین داعش، در کنار ارتش ترکیه می‌جنگند. رهبران کردهای سوریه نیز در این میان اعلام کرده‌اند که در شهر قامشلی، واقع در شمال شرقی سوریه، زندانی بر اثر یک بمباران تخریب شده که در آن تروریست‌هایی خارجی از 60 ملیت نگهداری می‌شده‌اند.
حدود 18 هزار داعشی فعال در سوریه و عراق
طبق برآورد وزارت دفاع آمریکا، هنوز هم حدود 18 هزار تن از اعضای داعش در سوریه و عراق فعالند که سه هزار تن از آنان خارجی هستند. مسئولیت بیش از 100 سوءقصد در عراق تنها در ماه سپتامبر گذشته به پای داعش نوشته‌ شده است. این آمار بیش از شمار عملیات اواخر عمر "خلافت اسلامی" در سال 2016 میلادی است.
در چنین شرایطی بازسازی مناطق تخریب‌ شده‌ای که پیش‌تر تحت کنترل داعش بوده پیشرفتی نشان نمی‌دهد. در عوض اما فساد مالی بیداد می‌کند. داعش هم به‌خصوص در استان‌های سنی‌نشین از جمله نینوا، دیاله و انبار بر تحرکات خود افزوده و آدم‌ربایی، مسدود کردن جاده‌ها و بمب‌گذاری افزایش یافته است. سیاستمداران محلی و نیروهای امنیتی در این مناطق برای ایجاد هرج و مرج و جلوگیری از بازسازی اقتصادی به قتل می‌رسند.
به تازگی در یکی از روستاهای نزدیک سامرا پنج اسلام‌گرای نقابدار شبانه سر یک مأمور محلی پلیس را در برابر خانه‌اش از تن جدا کردند. ساکنان این روستا گلایه کرده بودند "شاید نیروهای امنیتی روزها حضور داشته باشد، اما شب متعلق به داعش است".