بزرگنمايي:

نسیم گیلان - سرمقاله سیاست روز/ الزامات میانجی‌گری موفق
٢
٠
سیاست روز / « الزامات میانجی‌گری موفق » عنوان سرمقاله روزنامه سیاست روز به قلم قاسم غفوری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
منابع خبری از سفر عمران خان نخست وزیر پاکستان به تهران و سپس ریاض خبر داده اند در حالی که محور این سفر نیز طرح پاکستان برای آنچه میانجی گری میان ایران و عربستان عنوان شده است. نگاهی به سیاست‌‌های منطقه ای پاکستان به ویژه در دوره عمران خان نشان می‌دهد که این کشورها سیاست تعاملی سراسری با کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای را در دستور کار دارد به ویژه اینکه اعتماد گسترده و همکاری همه جانبه این کشور با آمریکا، دستاورد چندانی برای آن به همراه نداشته است چنانکه عمران خان بارها بر اشتباه بودن اعتماد به آمریکا تاکید کرده است.
با توجه به این سیاست منطقه ای می‌توان گفت که ایران و عربستان جایگاه خاصی برای پاکستان دارند چرا که از یک سو ایران با 900 کیلومتر مرز مشترک همسایه مهمی برای اسلام آباد است و از سوی دیگر عربستان به عنوان منبع اقتصادی برای پاکستان دارای اهمیت است که ارتباط سعودی با برخی جریان‌‌های بحران ساز در پاکستان نظیر طالبان زمینه ساز برخی رویکردهای اجباری اسلام آباد به تعامل با سعودی شده است.
براین اساس رویکرد میانجی گرایانه عمران خان در کنار پرستیژ و دستاوردهایی که در عرصه داخلی برای وی به همراه دارد در عرصه اقتصادی نیز کارکرد بسیاری برای این کشور خواهد داشت به ویژه اینکه ثبات در منطقه تاثیر قابل توجهی بر امنیت این کشور دارد.
تلاش عمران خان برای آنچه میانجی گری میان تهران ـ ریاض نامیده می‌شود در حالی صورت می‌گیرد که یک اصل اساسی در این عرصه مطرح است و آن اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر تعامل و نزدیکی با کشورهای منطقه تاکید داشته و دارد و لذا با میانجی و بدون میانجی حاضر به گفت وگو با عربستان و سایر کشورهای منطقه است. براین اساس عمران خان عملا در تهران کار چندان دشواری برای جلب رضایت ایران ندارد و بخش سخت تحرکات وی قطعا در ریاض خواهد بود. مواضع دولتمردان سعودی تا همین امروز نشان می‌دهد که آنها همچنان در تصورات و تخیلات خود ساخته ای هستند که هیچ پشتوانه ای برای آنها وجود ندارد. آنها همچنان از زبان تهدید و مقابله سخن می‌گویند چنانکه عادل الجبیر که سیاستهایش زمینه ساز انزوا و انزجار جهانی از سعودی شده بر مقابله منطقه ای با تهران تاکید و تلاش نموده تا از سیاست ایران هراسی برای پنهان سازی جنایات سعودی در یمن بهره گیرد. حتی بن سلمان ولیعهد سعودی نیز در گفتگو با نشریه آمریکایی از گفتگو سخن گفته تحت تاثیر القائاتی همچون الجبیر عملکردی واقعی برای گفتگو از خود نشان نداده و مواضع غیر اصولی سعودی همچنان ادامه دارد که استمرار تجاوزات به یمن و نیز انتشار برخی اخبار مبنی بر شرارت سعودی در آب راه‌‌های بین المللی نظیر حمله موشکی صورت گرفته به نفت کش ایرانی در دریای سرخ منتشر می‌شود که ابهام در صداقت رفتاری سعودی را بیشتر می‌سازد.
این رفتارها در حالی از سوی سعودی صورت می‌گیرد که جمهوری اسلامی ایران در کنار اقداماتی که از گذشته تاکنون برای تعامل با همسایگان داشته، طی ماه‌‌های اخیر ابتکارات متعددی را در راه تحقق عملی این رویکرد مطرح کرده است یکی از این طرح‌‌ها که از سوی ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی مطرح شده طرح «عدم مداخله و عدم تجاوز در جامعه هرمز» است و طرح دیگر نیز توسط رئیس جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تحت عنوان« ائتلاف صلح و امید برای امنیت خلیج فارس» است.
طرح‌‌های مذکور در کنار تحقق امنیت بومی منطقه، مولفه‌‌هایی مهم برای توسعه همکاری‌‌ها و تعاملات میان کشورهای منطقه خواهد بود. ایران همزمان طرح‌‌های اجرایی برای پایان بحران یمن ارائه کرده و ابتکار تهران برای حل بحران سوریه در قالب مذاکرات آستانه و سوچی را نیز باید به این ابتکارات افزود.
در همین حال مسئله فلسطین به عنوان یکی دیگر از نقاط اشتراک کشورهای منطقه مطرح است که تهران نیز طرح‌‌های جامعی برای همگرایی منطقه علیه رژیم اشغالگر و حمایت از فلسطین ارائه کرده که می‌تواند تحقق بخش حقوق ملت فلسطین باشد.
آنچه در این عرصه باید مورد توجه باشد آن است که عربستان با رویکرد منطقی و تعاملی در قبال این ابتکارات می‌تواند گام مقدماتی برای نشان دادن حسن نیت خود برای آغاز گفتگوهای منطقه ای بردارد. پاکستان نیز که به دنبال میانجی گری میان تهران و عربستان است می‌تواند محور رایزنی‌‌های خود با مقامات سعودی را برای تشریح دستاوردهای منطقه ای ابتکارات جمهوری اسلامی و قانع سازی آنها برای تغییر رفتار از خصومت ورزی و بازی در زمین آمریکا به رویکرد تعاملی صادقانه معطوف سازد.
در جمع بندی نهایی از آنچه ذکر شد می‌توان گفت که عمران خان زمانی می‌تواند به اهداف میانجی گرایانه خود دست یابد که سعودی صداقت رفتاری در پیش گیرد و به جای بازی با کلمات، در عمل تغییر رفتارش را از خصومت به تعامل به اثبات رساند.