بزرگنمايي:

نسیم گیلان - آزار کودک زباله‌گرد و بازار داغ خودزنی جمعی
k ٥
٠
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/5863292
-->
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شهرزاد همتی/ عوامل آزاردادن و انداختن کودک زباله‌گرد داخل سطل زباله، دستگیر شدند و یک روز پس از انتشار تصاویر این کار شنیع، این‌ بار تصاویر عجز و پشیمانی آنهاست که در شبکه‌‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود. ماجرا از این قرار بود که یکشنبه صبح فیلمی از کودکی زباله‌گرد آویزان از یک سطل زباله منتشر شد که‌ ناگهان مرد جوانی پسرک را که تا کمر در سطل زباله خم شده بود، داخل سطل پرت کرد و صدای خنده گروهی کسانی که آنجا بودند و مشغول فیلم‌گرفتن، به گوش ‌رسید. پسرک با چشمان از‌حدقه‌درآمده، چند‌ثانیه‌ای اطرافش را نگاه می‌کند و بعد از سطل بیرون می‌پرد و صدایی از پشت دوربین می‌گوید: «‌دوربین مخفی بود؛ حالا برامون ژست بگیر». این ویدئو در کمتر از چند ساعت در شبکه‌های اجتماعی داغ شد و هم رسانه‌ها و هم کاربران زیادی در شبکه‌های اجتماعی و... به آن واکنش نشان دادند. خیلی‌ها دنبال هویت مرد جوانی بودند که کودک را در سطل زباله پرتاب کرد. واکنش سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرها هم به این تصاویر زیاد بود؛ برای مثال امیرمهدی ژوله، طنزنویس و بازیگر، با انتشار این تصاویر در اینستاگرام خود نوشت: «این ماییم. همین‌قدر بامزه، همین‌قدر خوش‌خنده، همین‌قدر به دور از رحم و انسانیت. چه شد که فکر کردیم لایق حال و روزی بهتر یا حکمرانانی شایسته‌تر هستیم؟ همه‌چیزمان به همه‌چیزمان می‌آید».
نمایی از جامعه ایرانی
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری‌ فرد دیگری بود که به این فیلم در توییتر واکنش نشان داد. او در رشته توییتی نوشت: «پیشاپیش به‌خاطر انتشار این ویدئو از همه عذرخواهی می‌کنم! این روز‌های ایران را ببینید! آن‌قدر جسور و بی‌حیا شده‌اند. آن‌قدر شکم‌هایشان از حرام پر شده است و آن‌قدر آدم‌بودن باور غلط‌شان شده، «مردم» را به حساب که نمی‌آورند هیچ، ... فتأمل... پی‌نوشت: یک؛ کاش خبر دستگیری این دو جانور زودتر رسانه‌ای شود. دو؛ کاش پسرک را پیدا کنند و انسانیت را مجددا برایش معنا! سه؛ پسرک‌ها و دخترک‌های «کار»، «بدسرپرست» و «فقیر» اطراف‌مان زیادند. اگر کمکشان نکنیم و دستشان را نگیریم با این دو چه تفاوتی داریم؟».
اما این تنها واکنش‌ها به این ویدئوی ناراحت‌کننده نبود، افراد بسیاری از حس‌و‌حال خودشان بعد از انتشار این فیلم نوشتند و گفتند شوکه شده‌اند. خیلی از کاربران از حس‌و‌حال بدشان در این روزها و بعد از دیدن این تصاویر گفتند؛ اما نقطه‌نظر امیرمهدی ژوله که همه‌چیزمان به همه چیزمان می‌آید، مشخصه اصلی بیشتر نظراتی بود که در فضای مجازی منتشر شد. بسیاری صحنه اتفاق افتاده در این ویدئو را آینه‌ای از جامعه ایرانی می‌دانستند و به نظرشان کلیت جامعه ایرانی همین است و ما فقط نمونه کوچکی از آن را در این فیلم دلخراش مشاهده کردیم.
ماجرای این ویدئو به‌‌قدری سروصدا کرد که تا پیش از تمام‌شدن روز، اسدالله حیدری، مدیرکل بهزیستی استان البرز، از دستگیری عوامل تهیه این فیلم در استان البرز خبر داد و روز گذشته ویدئویی در فضای مجازی و تلویزیون از دو جوانی که کودک زباله‌گرد را آزار داده بودند، منتشر شد. آنها با صدایی بغض‌آلود و ترسیده مدام اظهار ندامت و اشتباه می‌کنند. می‌گویند کارگر هستند و می‌خواستند بخندند و بعد از انتشار فیلم نیز از دل کودک درآورده‌اند. مسئله اما فقط این فیلم نیست، بلکه در سال‌های گذشته فیلم‌هایی از این قبیل و در کنارش حیوان‌آزاری‌هایی باعث خشم عمومی تعداد بسیاری از مردم شده است.
بااین‌حال، آنچه به نظر می‌رسد باید به آن توجه شود، خودزنی همیشگی و فراگیری است که پس از هر اتفاقی از این دست بروز می‌‌یابد. آیا واقعا فیلم منتشر‌شده آینه کوچکی از همه جامعه ایران است؟‌ آیا باید موافق حرف‌های امیر‌مهدی ژوله بود که واقعا این ماییم و همه‌چیزمان به همه‌چیزمان می‌آید؟ آیا اینکه با انتشار هر فیلمی نتیجه‌گیری می‌شود جامعه ایرانی چه و چه شده، ما به فروپاشی اخلاقی و اجتماعی رسیده‌ایم، همه ما همین‌طور هستیم و خطای یک شخص یا اشخاصی را به جمع تعمیم‌دادن، حکم درستی است؟‌
اگر واقعا چنین است، پس خیل عظیم مردمی که هنگام زلزله، سیل و بلایای طبیعی، وسایل شخصی خود را برای کمک به بلادیدگان می‌فرستند، چه کسانی هستند؟‌ پس این همه پزشک و خیری که رایگان به بخش‌های محروم جامعه می‌روند و به درمان بیماران می‌پردازند، نمی‌توانند آینه‌ای از جامعه ایرانی باشند؟‌ خیران مدرسه‌سازی که تاکنون 130 هزار کلاس درس در ایران ساخته‌اند، چه بخشی از جامعه هستند؟ اگر یک کودک‌آزار یا حیوان‌آزار «خود ماییم»، نرگس کلباسی، اسماعیل آذری‌نژاد و صدها انسان نوع‌دوستی که گمنام و بی‌نشان به دیگران کمک می‌کنند، چه کسانی هستند؟
این ما نیستیم
روز گذشته بعد از این واکنش‌ها بود که صفحه اینستاگرامی به نام «آدم‌حسابی‌ها» ‌که کارش معرفی افراد مفید و مشهور ایرانی است، به صحبت‌های ژوله و دیگر کاربران صفحات مجازی واکنش نشان داد. این صفحه با بیان اینکه این ما نیستیم، نوشت: اتفاقا ما اینی هستیم که در استوری‌های این صفحه می‌بینید. چیزی که شما بازنشر کردید نمونه‌ای کمیاب و استثنا از تنزل انسانیت در این جامعه است که به این صورت نمود پیدا کرده. البته که انکار نمی‌کنیم که هست ولی تعمیم آن به همه مردم ایران با جمله این ما هستیم را صحیح نمی‌دانیم. سپس این صفحه با هشتگ فراخوان مهروزی به انتشار پیام‌هایی از مردم‌ پرداخت که روزانه به این صفحه پیام می‌دهند و اعلام آمادگی می‌کنند که به صورت رایگان یا نیم‌بها به مردم خدماتی ارائه کنند. جوانی که حاضر است برای کودکان بی‌بضاعت تولد بگیرد، وکیلی که به صورت رایگان به مردم فرودست خدمات حقوقی می‌دهد، تعمیرکاری که وسایل مردم فرودست را رایگان تعمیر می‌کند و... . به گفته ادمین این صفحه آنها روزانه بیش از 50 پیام این‌چنینی دریافت می‌کنند.
معلولی از علت‌ها
اما دکتر مصطفی اقلیما،‌ جامعه‌شناس و رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی در گفت‌وگو با «شرق» با بیان اینکه انتشار این فیلم نشان می‌دهد جوانان مرتکب این خطا خود نیز قربانی جامعه هستند، گفت: «وقتی چند جوان با خنده یک کودک را درون سطل زباله پرتاب می‌کنند، نشان فرهنگ ما نیست؛ هر وقت مسئله‌ای در جامعه‌ای رخ می‌دهد، معلولی از علت‌هاست. اگر در زندگی این جوان بگردیم و مراحل زندگی او را ببینیم، قطعا به فقر و بی‌کاری و مسائل مختلف می‌رسیم. جوانی که در فیلم منتشرشده از اظهار ندامتش مرتبا به مسئله کارگربودن و هم‌قشربودنش با کودک زباله‌گرد اشاره می‌کند و از نوع بیانش هم مشخص است که متعلق به طبقه فرودست است، خودش ممکن است بارها و بارها با چنین واکنش‌هایی حالا به اشکال دیگر در زندگی‌اش روبه‌رو شده باشد. باید دلایل روانی این کار فرد را پیدا کرد و البته از سلبریتی‌ها و همه کسانی که چنین واکنشی دارند باید بپرسید چند بار آدم‌هایی این‌چنینی را شهرستانی، حمال و عمله خطاب کرده‌اند؟ ‌چند بار وقت عکس‌گرفتن با قشر ضعیف عصبانی شده‌اند؟‌ اینکه ما در برج عاجمان بنشینیم و همه را از پشت عینکمان به یک شکل ببینیم و مانیفست صادر کنیم که نتیجه‌بخش نیست».
وی افزود: «این خودزنی موجود در ژن ایرانی هم بخش دیگری از ماجرای همیشگی ماست. آدم‌هایی که بعد از دیدن این فیلم بلند می‌گویند:‌ خاک بر سر ما... آنها در همان لحظه فراموش می‌کنند همین مردم هستند که با انتشار فیلم حیوان‌آزاری جلوی شهرداری تجمع می‌کنند و به خاطرش بازداشت می‌شوند، فراموش می‌کنند وقت نیاز عمومی به خون همین ایرانی‌جماعت هستند که در صف‌های عریض و طویل سازمان انتقال خون می‌ایستند و اهدای خون می‌کنند، در روزهای مشخصی از هفته بین کارتن‌خواب‌ها می‌روند و برایشان غذا می‌برند،‌ هزاران هزار زندانی آزاد می‌کنند، ‌از خون عزیزانشان می‌گذرند و به قاتل زندگی می‌بخشند».
اقلیما تصریح کرد: «همان‌طور که تمام جامعه ایرانی از جنس این آدم‌ها نیستند، همه جامعه ایرانی هم کودک‌آزار و بیمار جنسی و روانی نیستند،‌ جامعه ایرانی هم مثل همه جوامع خصلت‌های بد و خوب را در کنار هم دارد. اینکه با دیدن یک کار خوب مجری هیجان‌زده رگ گردنش را باد کند و بگوید این همان ملت ایران است، درست به بی‌پایگی آن است که همه مردم ایران را کودک‌آزار بدانیم و بگوییم خاک بر سرمان. جامعه ما مثل همه جوامع هم بعد سفید دارد و هم بعد خاکستری. باید برای پررنگ‌کردن سفیدی‌اش تلاش کرد اما نه با خودزنی‌کردن، باید برای زندگی خوب داشتن تلاش و فرهنگ‌سازی کرد».