بزرگنمايي:

نسیم گیلان - رابطه تهران با بغداد، دغدغه دائم واشنگتن
٣٤٠
٠
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/5898836
-->
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
وزیر خارجه ایالات متحده ایران را تهدید کرد. مایک پمپئو، در بیانیه‌ای با متهم‌کردن ایران به حمله به پایگاه‌های نظامی این کشور در عراق نوشت ایران در صورت ضربه به منافع ایالات متحده در عراق با پاسخ «قاطع» واشنگتن روبه‌رو خواهد شد. به گزارش یورونیوز فارسی، در این بیانیه آمده ‌است: «لازم است از این فرصت استفاده کنیم تا به ایران یادآوری کنیم که هرگونه حمله‌ای از سوی آنها یا هرکدام از نیروهای نیابتی آنها که به آمریکایی‌ها، متحدان ما یا منافع ما آسیب بزند، با پاسخ قاطع ایالات متحده روبه‌رو خواهد شد». پمپئو مدعی شده ‌است: «نیروهای نیابتی ایران به‌تازگی چند حمله علیه پایگاه‌هایی انجام دادند که نیروهای امنیتی عراق به همراه آمریکایی‌ها و اعضای ائتلاف بین‌المللی در آن حضور دارند».
یورونیوز می‌نویسد از روز 28 اکتبر (ششم آبان) تاکنون 10 حمله راکتی به پایگاه‌های نظامی آمریکا یا ساختمان‌های دیپلماتیک این کشور در عراق انجام شده است. هدف یکی از این حمله‌ها ساختمان سفارت ایالات متحده در منطقه سبز بغداد بود. بیانیه هشدارآمیز مایک پمپئو در حالی منتشر شد که از چهارشنبه‌شب تاکنون هیچ فرد یا گروهی مسئولیت حملات راکتی به پایگاه‌های نظامیان آمریکا در عراق را برعهده نگرفته است. با‌این‌حال ایالات متحده همواره شبه‌نظامیان عراقی مورد حمایت ایران را مسئول این حملات معرفی کرده است. دو راکت به سوی یک پایگاه نظامیان آمریکا در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد شلیک شد.
عراق؛ چالش قدیمی آمریکا با ایران
عراق همواره از مسائلی بوده که پتانسیل تنش‌آفرینی بین ایران و آمریکا را داشته ‌است. نفوذ و حضور ایران و روابطش با چهره‌های این کشور از مسائلی بوده که به‌ویژه دولت جدید آمریکا با آن مشکل داشته‌ است. حضور نظامیان دو کشور در عراق که به‌ویژه برای مقابله با گروه‌های تروریستی مانند داعش انجام می‌شد و با متحدانی که هر‌کدام از دو کشور در عراق و در این درگیری‌ها داشتند، نیز باعث می‌شد که ناظران منطقه گوش‌به‌زنگ هر‌گونه برخورد تصادفی بین نیروهای دو کشور باشند که می‌توانست منجر به چالشی جدی‌تر شود. آمریکا در حملاتی که به پایگاه‌های این کشور شده، همانند حملاتی که به نفت‌کش‌های خلیج فارس و پایگاه‌های نفتی عربستان سعودی شده، ایران را متهم می‌خواند.
تمرکز پمپئو بر حضور ایران در عراق، از پیش از وزارت خارجه
شخص پمپئو نیز حتی قبل از انتصاب به‌عنوان وزیر خارجه، در مسئله حضور ایران در عراق موضع‌گیری داشت. پمپئو دو سال پیش، زمانی که در همین دولت، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، بود، در یک سخنرانی در «مجمع دفاع ملی ریگان» از ارسال نامه‌ای به سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، خبر داده بود. او گفته بود: «آنچه در این نامه به او (قاسم سلیمانی) گفتیم، این است که ما او و ایران را مسئول هر حمله‌ای به منافع آمریکا در عراق به دست نیروهای تحت کنترل او می‌دانیم». به گزارش یورونیوز، اشاره پمپئو واکنش به سخنی از سردار سلیمانی است که گفته بود نیروهای تحت امر او ممکن است منافع آمریکا در عراق را تهدید کنند؛ اما او اشاره‌ای به تاریخ دقیق ارسال نامه‌اش نکرد.
آیت‌الله محمد محمدی‌گلپایگانی، رئیس دفتر رهبری، همان زمان درباره این نامه گفته بود زمانی که سلیمانی در بوکمال عراق بوده، رئیس سیا، یعنی پمپئو در آن زمان، به وسیله افرادی نامه‌ای برای فرمانده سپاه قدس فرستاده است؛ اما سلیمانی با این موضع‌گیری نامه را قبول نمی‌کند: «نامه تو را نمی‌گیرم و نمی‌خوانم و اصلا با این افراد صحبتی ندارم».
پمپئو در همان سخنرانی درباره پیام آمریکا در این نامه درباره «مسئولیت» ایران در عراق گفت: «ما می‌خواستیم مطمئن شویم او (قاسم سلیمانی) و رهبری ایران به شکل کاملا شفاف و روشن متوجه این موضوع هستند». رئیس سیا با تأیید اینکه سلیمانی نامه او را باز نکرده، گفت که در‌عین‌حال از این موضوع ناراحت نشده است. او به شوخی افزود: «راستش این کار او دلم را نشکست».
پمپئو تیرماه 97، در سمت جدیدش وزیر خارجه آمریکا نیز دوباره درباره سلیمانی موضع‌گیری کرده بود. وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای در امارات، مدعی شده بود «قاسم سلیمانی در حال ایجاد دردسر در عراق و سوریه است و ما باید هزینه را برای او و نیروهایش، به‌ویژه برای شخص او در منطقه بالا ببریم». او به نشریه نشنال گفته بود هزینه حضور نیروهای پاسداران ایران و به‌ویژه فرمانده سپاه قدس در منطقه باید افزایش یابد. او گفته بود: «آنچه آمریکا برای عراقی‌ها می‌خواهد یک عراق با دولت عراقی است نه اینکه تحت نفوذ ایران باشد».
تمرکز آمریکا روی حضور ایران در عراق تا حدی به چالشی بین واشنگتن و بغداد نیز تبدیل شده ‌است، اما مقامات عراق، همواره از جبهه‌گیری علیه ایران خودداری کرده و گفته‌اند حاضر نیستند کشورشان درگیر تقابل با همسایه‌شان شود. البته عراق همواره در تلاش بوده ‌است که اجازه ندهد قدرت‌های حاضر در عراق با یکدیگر درگیر شوند. ترامپ چند ماه پیش، سفری اعلام‌نشده و ناگهانی به پایگاه نظامی ایالات متحده در عراق نیز داشت اما مقامات عراق با او دیدار نکردند. وزیر خارجه وقت عراق درباره این سفر توضیح داد عادل عبدالمهدی، 10 صبح روز سفر ترامپ از این سفر باخبر شد و به وزیر خارجه مأموریت داد رئیس‌جمهور را از آن باخبر کند. در گفت‌وگوهایی که در این فاصله بین طرف‌های عراقی و آمریکایی شکل گرفت، نخست‌وزیر عراق تصمیم گرفت به دیدار رئیس‌جمهور آمریکا نرود و فقط به تماسی تلفنی اکتفا شود. برخی از چهره‌های سیاسی عراق نیز به این شکل به سفر ترامپ اعتراض کردند.
ایران پس از سقوط صدام، رابطه مهمی با دولت و مقامات عراق داشته‌ است، هر چند برخی ناظران گمانه‌زنی می‌کنند تحولات و اعتراضات ماه‌های اخیر بر این رابطه تأثیر بگذارد. دیروز و در حاشیه نشست دوحه، محمدجواد ظریف با مشاور امنیت ملی عراق دیدار و گفت‌وگو داشت.
مقام نظامی آمریکا: متحدان ایران در عراق به خط قرمزهای ما نزدیک می‌شوند
وزیر خارجه آمریکا در حالی روز جمعه این موضع‌گیری را داشت که هفته گذشته، رویترز از یک مقام بلندپایه ارتش آمریکا، نگاه مشابهی به وضعیت در عراق را نقل کرده بود. این خبرگزاری نوشته بود این مقام نظامی، به سرعت‌گرفتن و پیچیده‌ترشدن حملات گروه‌های مورد حمایت ایران به پایگاه‌های نیروهای آمریکا در عراق اشاره کرده است و از وضعیتی سخن گفته که همه طرف‌های درگیر را به «وخامتی غیرقابل‌کنترل» نزدیک می‌کند. به نوشته رویترز، این مقام ارشد نظامی آمریکا که نخواست نامش فاش شود، گفته است: «نکته‌ای که وجود دارد این است که اقدامات آنها برخی امور را تغییر می‌دهد و این احتمال را به وجود می‌آورد که برخی اقدامات یا برخی تصمیمات دیگر از جانب یکی از طرفین - خواه آنها باشند یا ما- ناخواسته تشدید شود». به نوشته رویترز، این مقام ارشد همچنین گفته است شبه‌نظامیان مسلح مورد حمایت ایران در حال نزدیک‌شدن به خط قرمزی هستند که در آنجا ائتلاف با شدت (خشونت) به آنها واکنش نشان خواهد داد. به گفته این مقام آمریکایی «هیچ‌کس چنین نتیجه‌ای را نخواهد پسندید». این مقام نظامی می‌گوید: «قابل قبول نیست که ما مورد حمله عناصری قرار بگیریم که ظاهرا به عنوان بخشی از نیروهای امنیتی تحت رهبری دولت عراق آورده شده‌اند».
پیش‌تر نیز یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا موضع مشابهی گرفته بود. معاون وزیر خارجه ایالات متحده در امور خاور نزدیک گفته بود احتمالا ایران در حمله روز پنجشنبه (14 آذر) به پایگاه هوایی «بلد» در عراق دست داشته است. البته واشنگتن منتظر دریافت شواهد بیشتر است. دیوید شنکر به خبرنگاران گفت: «ما منتظر دریافت شواهد کامل‌تری هستیم. اما اگر به اتفاق‌های گذشته توجه کنیم، احتمال زیادی وجود دارد که ایران پشت این حمله باشد».