بزرگنمايي:

نسیم گیلان -

انقلاب اسلامی ایران نشان داد که زنان می توان ن د ضمن حفظ مسئولیت های خانوادگی ، در اجتماع هم حضوری فعال داشته باشند. در جریان انقلاب زنان از حامیان همواره در صحنه فعالیت های انقلابی بودند و پس از انقلاب هم در عرصه های متعدد اجتماعی ، سیاسی و علمی حضوری پررنگ داشته اند. اما به لحاظ اقتصادی به نظر می رسد که شرایط چندان برای فعالیت آنها فراهم نبوده است.
ما بنا به دین اسلام معتقدیم مرد و زن اصولا نسبت به هم برتری ندارند و اگر اختلافی میان آنها است نه اختلاف در حقوق که اختلاف در تکالیف و وظایفی است که در جامعه بر عهده دارند. زن و مرد نزد خداوند و در جامعه یکسان اند و هیچک بر دیگری برتری ندارند جز در تقوی و آنچه با تلاش و کوشش بدست آورده اند.
فرهنگ ما و دین ما به ما آموخته است که راه بهبودی وضعیت زنان در جامعه راه اعتماد به توانایی ها و ظرفیت ها و نبوغ زنان است. ما می پذیریم که نظم جامعه ما تا حدودی نسبت به حقوق زنان بی توجهی نشان داده و چنان که شایسته زنان مسلمان و توانای ما است، فرصت های مناسب برای رشد آنان را فراهم نیاورده است. اما، ما این قصور را سهوی و ناشی از شرایط و ضرورت های تاریخی جامعه خود می دانیم و آن را آگاهانه و عمدی نمی دانیم.
همچنین باید اشاره کرد که عکس العمل های منفی اجتماعی یعنی نگرش منفی به ضرورت نقش اجتماعی زن و محدود کردن توانمندیهای او صرفا به انجام مسئولیتش در امور خانه داری، همسر داری و بچه داری از دلایل اولیه ای است که موجب برخوردها، مخالفت ها و ممانعت های حضور اجتماعی زن می گردد. چنین نگرشی اساسا نسبت به نقش اجتماعی زن ناباور است و فراتر از آن توان مدیریت و مسئولیت پذیری او را زیر سوال برده و نه تنها اعتقادی به آن ندارد که با هر گونه نقش آفرینی زن در این سطوح مقاومت نشان می دهد و عامل فشار اجتماعی می گردد.
موانع و محدودیت­ها برای به صحنه کشاندن زنان همانند محدودیت­های خانوادگی، فقدان شرایط اجتماعی مناسب برای کارکردن، گسترش نگاه جنسیتی، قضاوت مبتنی بر عدم توانمندی زنان در توسعه و در یک کلا م فرهنگ حاکم بر جامعه، از جمله عوامل کاهش دهنده حضور و مشارکت واقعی زنان هستند.
درجهان کنونی دستیابی به توسعه همه جانبه و پایدار، بدون مشارکت فعال و موثر همه افراد جامعه به خصوص زنان میسر نیست. اگرچه مساله مشارکت درمعنای وسیع کلمه، دربرگیرنده انواع کنش های فردی و گروهی به منظور دخالت در تعیین سرنوشت خود در جامعه و تاثیر نهادن بر فرآیندهای تصمیم گیری درباره امور عمومی است، در عین حال آن مشارکتی مقصود نظر است که حضور سازنده، توانمند و شایسته زنان را در بر داشته باشد. در توسعه همه جانبه مشارکت، تنها به دادن رای خلا صه نمی شود، فراتر از آن، مشارکت زنان باید شرایط گفت وگوی آزاد و شرکت فعال در فعالیت های مدنی، سیاسی و اقتصادی را برای زنان فراهم سازد. مشارکت نیازمند موقعیتی است که زنان بتوانند در تصمیم هایی که در سرنوشت خودشان موثر است، تاثیرگذار باشند. مشارکت زنان اگر به درستی مورد توجه قرار گیرد، موجب افزایش کارایی برنامه های توسعه، اعم از توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... می گردد. بویژه در شرایط اقتصادی موجود که آنچه بیشتر باعث شکنندگی اقتصادی کشور شده فساد است و شاید کشور در این برهه نیاز بیشتری به پاکدامنی اقتصادی داشته باشد. لذا استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های زنان در حوزه اقتصادی و ساختار مدیریتی کشور ضروری است.
حضور بیشتر زنان در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی منجر به ایجاد تغییر در ذهنیت فرهنگی جامعه نسبت به زنان می شود. حضور زنان ما در حوزه های اقتصادی و مدیریتی مصداق عینی این ادعای فرهنگی هستند که به زبان سهراب سپهری باید چشمها را شست و به شکلی دیگر به زن و زنانگی نگاه کرد و می تواند این نکته را به ما اثبات نماید که میان دو ایده «کار» و «خانواده» ضدیتی وجود ندارد که برعکس هر چقدر زنان پر تلاش تر باشند قادرند به نحو بهتری به افزایش سطح فرهنگ، آموزش، بهداشت، و تغذیه خانواده خود کمک نمایند. این ادعا ادعای عجیبی نیست که درآمد زنان شاغل باعث افزایش سطح کیفیت زندگی آنها و خانواده هایشان شده است. زنان شاغل همچنین نشان داده اند که چگونه قادرند دوران سالمندی بهتری را برای خود رقم بزنند. آنان با تغییر نگرش خود و جامعه نسبت به مفهوم «سن» و رابطه آن با جنسیت نشان داده اند که عامل طبیعی سن نمی تواند آنان را تبدیل به افراد ناتوان در جامعه سازد. به علاوه، آنان توانسته اند با بالا بردن سطح در آمد و به تبع آن سطح بهداشت و آموزش و تغذیه خانواده های خود مانع از مرگ و میر کودکان شوند و به بهبود وضعیت تندرستی و تغذیه فرزندان خود کمک نمایند.
آنان همچنین توانسته اند با تکیه بر توانایی های زنانه خود آن ابعاد و حوزه هایی از اقتصاد که به هر دلیل مردان به آنها اقبال کمتری نشان می دهند را فعال نگه دارند و به رشد اقتصادی جامعه کمک نمایند. اگر مردان به هر دلیل به صنایع دستی یا صنعت آشپزی یا صنعت طراحی لباس یا صنعت خیاطی یا صنعت طراحی داخلی ساختمان و غیره بی توجهی نشان می دهند، زنان ما این عرصه ها را پر نموده و به تکمیل چرخه فعالیت های اقتصادی جامعه کمک می نمایند. و بالاخره اینکه، زنان شاغل با پذیرش مسولیت های کاملا زنانه خود از قبیل زایشگری و بخشایشگری و شادکامی و گشودگی مادرانه توانسته اند آغازگر گونه ای از مشارکت اجتماعی و اقتصادی باشند که با فرهنگ خانواده محور و عاطفی ما ایرانیان مسلمان امروزی سازگار است.
لذا معتقدم اکنون باید در کنار صدای مردانمان، گوش به صدای زنانمان نیز بسپاریم. به زبان آن متفکر و فیلسوف برجسته، جهان همان قدر که به عقل مردان نیازمند است، به شعر زنان و صدای لالایی مادران نیز نیازمند است. محیط های کار همانقدر که به روش های عقلانی و سود آور مردانه نیازمند است، به روش های عقلانی و اخلاقی و عاطفه ساز زنان نیز نیازمند است. جهان همان قدر که باید انسان پسند باشد، باید خدا پسند نیز باشد که گویا زنان نشانه ای از رحمت خداوند بر زمینند.
امیدوارم روز زن و فرصت های مشابه منجر به ایجاد حساسیت بیشتر در نظام تصمیم سازی کشور نسبت به نیازها و چالشهای پیش روی حوزه زنان به خصوص در زمینه مشارکت اقتصادی آنان و نظام حمایت اجتماعی از زنان گردد.