بزرگنمايي:

نسیم گیلان - نخستین موزه ایران به عنوان یادگار سفر ناصرالدین‌شاه از فرنگ بود که در یکی از سالن‌های کاخ اصلی گلستان به عنوان موزه مخصوص افتتاح شد.

سفر اول ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ درست است که کلی قرض و قوله روی دست مملکت گذاشت، شاه خیلی هم دست خالی از این سفر به تهران نیامد و سوغاتی‌های زیادی همراهش آورد. یکی از این سوغاتی‌ها موزه بود. موزه‌ای که برای نخستین بار در تهران در قلب کاخ گلستان برپا شد.موزه ای که موزه ملی ایران مهمترین میراث‌دار آن است.
چهارمین شاه قاجار بعد از اولین سفری که به فرنگستان رفت متوجه شد که این فرنگی جماعت چیزهای قدیمی و به قول خودشان آنتیک را در خانه‌هایی نمایش می‌دهند تا مردم بروند آن‌ها را ببیند. او آن قدر از دیدن موزه لوور به وجد آمد که بعد از بازگشت به ایران دست به کار شد و یکی از اتاق‌های کاخ ابیض یا همان کاخ سفید خود با چند دست مبل لویی شانزده، پرده های مخمل، آینه های بزرگ، مجسمه های برنزی و طلا و چند قطعه قالی بافت ترکیه که سلطان عبدالحمید، پادشاه عثمانی برایش پیشکش فرستاده بود به شیوه بخشی از لوور تبدیل به موزه کرد. اما این موزه همان طور که از نامش هم مشخص بود موزه مخصوص بود.
از همان در دوران ناصری پای باستان‌شناسان فرنگی هم به ایران باز شد. باستان‌شناسانی که بدنبال گنج بودند. این گنج می‌توانست یک قطعه سفال ده هزار ساله باشد تا قطره‌های مایه‌سیاه رنگ بدبویی که ما امروز به اسم نفت می‌شناسیم. یکی از معروفترین این کاوش‌گران هم ژاک دمورگان فرانسوی بود که در شوش کاووش‌های زیادی کرد و نه تنها لوح معروف حمورابی را کشف کرد و با خودش به موزه لوور فرانسه برد که در گزارشی که نوشت راپورت چشمه‌های زیر زمینی نفت ایران را هم به کاشفان نفت داد و همان آدرس‌ها هم در نهایت دارسی و تیمش را به نخستین چاه نفت رساند. این کاشفان عتیقه در زیر خاک سرزمین ایران دست به کاووش‌های وسیعی زدند و تکه‌تکه‌های تمدن ایرانی را از زیر خاک درآوردند و در نهایت توجه افراد فرهنگ دوست ایرانی را هم جلب شد. 
صنیع الدوله یا مرتضی قلی هدایت مدیر دارلفنون یکی از همین افرادی بود که به این نتیجه رسید که باید راهی را برای جلوگیری از خروج این آثار از کشور بیندیشد. هر چند تلاشش برای راه‌انداختن اداره عتیقات برای ساماندهی به وضع کاوش‌های تجاری در آن زمان به نتیجه نرسید اما توانست در 1295 خورشیدی یکی از بزرگترین اتاق‌های وزارت معارف را که در بخش شمالی دارلفنون بود را تبدیل به سالنی کند که محل نمایش 270 قلم شی تاریخی بود که توسط کارمندان اداره کوچک عتیقات یا مردم جمع شده بود. این اتاق خیلی زود به اسم «موزه ملی» معروف شد. در این موزه ملی اشیای مفرغی، سفالی، شیشه‌ای، سکه، سلاحهای قدیمی، مهر، اشیای چوبی، مرقعات، کتاب و منسوجات بود که از مناطق مختلف ایران جمع‌آوری شده بود. با گسترش کاوش‌های باستان‌شناسی کم کم این اتاق برای آثار به دست آمده کم بود و 9 سال بعد موزه از سر ناصر خسرو به تالار آیینه مسعودیه منتقل شد. در سال 1308 براساس قانون مصوب مسیو آندره گدار معمار و باستان‌شناس معروف فرانسوی که برای کاووش به ایران آمده بود به عنوان رییس عتیقیات انتخاب شد. مسیو گدار که می‌دانست زیر خاک این سرزمین گنج‌های زیادی نهفته است پیشنهاد ساخت یک موزه را به دولت داد. موزه‌ای که با تلاش او تصویب شد. طرح موزه را همزمان با طرح کتابخانه ملی خودش کشید و هر دو ساختمان در شهریور 1316 رسما پایان گرفتند و در ابتدای خیابانی که در آن زمان به رفاییل معروف بود و بعد به خیابان قوام‌السلطنه مشهور شد 1316 در کنار بیمارستان دولتی ساخته شد باقی ماند تا همین امروز. 
پژوهشگر:فرزانه ابراهیم زاده