چاپ

نسیم گیلان - رمزگشایی از پیش‌بینی بانک جهانی از اقتصاد ایران
٨١٨
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
پیش‌بینی اخیر بانک جهانی از اقتصاد ایران هر چند حکایت از آن دارد که نشانه‌های رشد مثبت بعد از چند سال در اقتصاد کشور در سال آینده میلادی دیده می‌شود، اما برخی اقتصاددانان تحقق این پیش‌بینی را مستلزم اتخاذ سیاست‌های درست در آینده می‌دانند. بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود پیش‌بینی کرد اقتصاد ایران در سال 2020 میلادی از رکود خارج شود. براساس ارزیابی‌های این نهاد اگرچه در پایان سال 2019 اقتصاد ایران رشد منفی تجربه خواهد کرد و در مجموع سال‌های 2018 و 2019 بیش از 10 درصد حجم خود را از دست می‌دهد، اما می‌تواند اولین رشد مثبت خود پس از تحریم‌های اخیر را در سال آینده میلادی تجربه کند.
جمشید پژویان: اقتصاد کشور امروز نیازمند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بهنگام است
البته پیش‌بینی بانک جهانی بر مبنای فروش و صادرات 500 هزار بشکه نفت در روز بنا شده است و منطبق با این فرضیات پیش‌بینی شده که بعد از تحریم‌های اخیر اقتصاد ایران رشد اقتصادی مثبت را تجربه خواهد کرد. در همین زمینه جمشید پژویان، اقتصاددان در گفت‌وگو با «صبح‌نو» درباره این تحلیل بانک جهانی از اقتصاد ایران گفت: چه بانک جهانی و چه صندوق بین‌المللی پول، اطلاعات اقتصادی برای تحلیل وضعیت اقتصاد کشور را از وزارت اقتصاد و بانک مرکزی دریافت می‌کنند و روی اطلاعاتی که از ایران دریافت می‌کنند، تحلیل خواهند کرد.
این اقتصاددان ادامه داد: بنابراین آنچه بانک جهانی از وضعیت اقتصادی ایران مبنی بر خروج از رکود در سال آینده اعلام می‌کند برگرفته از شاخص‌هایی است که از خود ما دریافت کردند وگرنه هیچ‌ علائمی برای خروج از رکود اقتصادی مشاهده نمی‌کنیم، مگر اینکه تحولاتی در کشور رخ دهد.
وی می‌گوید: اقتصاد ایران از حیث خارجی ناشی از تحریم‌ها و از حیث داخلی ناشی از سیاست‌های غلط ضربه خورده است؛ بنابراین در حوزه مسائل خارجی باید تلاش دولت این باشد که تحریم‌های ناجوانمردانه به‌طور کامل برداشته شود و درآمدهای نفتی کشور، دوباره به اقتصاد بازگردد.
پژویان با تاکید بر اینکه علاوه بر این دولت باید در حوزه مسائل داخلی نیز یک‌سری سیاست‌گذاری‌های هدفمند برای ایجاد رونق در اقتصاد اتخاذ کند، گفت: مگر می‌شود بدون سیاست‌گذاری در حوزه اقتصادی ما بگوییم اقتصاد ما از رکود خارج خواهد شد و این امید واهی را به مردم و اقتصاد کشور بدهیم؟ واقعیت را باید بپذیریم که قرار نیست اقتصاد کشور را طبیعت تنظیم کند، بلکه اقتصاد کشور امروز نیازمند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بهنگام و درست است.
این اقتصاددان تاکید کرد: یکی از مشکلات ما امروز، سیاست‌گذاری‌های غلط اقتصادی در داخل است که به‌هیچ‌وجه به نفع تولید و صنعت نیستند، بلکه حتی به تولید کشور صدمه می‌زنند. از سوی دیگر باید بپذیریم که تحریم‌ها امروز تولیدکننده را با مشکل مواجه کرده و به‌اصطلاح اگر «در روی همین پاشنه بچرخد» ما از رکود خارج نخواهیم شد، مگر دولت بتواند با سیاست‌های درست اقدامات بازدارنده انجام دهد و برنامه‌ریزی صحیح داشته باشد.
تحقق مشروط پیش‌بینی بانک جهانی
در عین حال آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفت‌وگو با «صبح‌نو» از تحقق مشروط پیش‌بینی بانک جهانی از خروج اقتصاد ایران از رکود می‌گوید. او معتقد است: پیش‌بینی‌های نهادهای جهانی در خصوص وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سایر شاخص‌های یک کشور دیگر، منطبق بر متغیر اصلی کشور هدف که درآمد اصلی کشور از آن محل تامین می‌شود و انطباق آن با دو متغیر عمومی یعنی نرخ رشد اقتصادی و نرخ تورم اقتصادی آن کشور تحلیل می‌شود، بنابراین در پیش‌بینی از وضعیت اقتصادی ایران توسط بانک جهانی، «درآمدهای نفتی» که متغیر اصلی اقتصاد ایران است، با نرخ رشد اقتصادی و تورم در قالب یک الگو مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس آن وضعیت اقتصادی ایران در سال آینده تحلیل شده است.این کارشناس اقتصادی با اشاره با اینکه گزارش بانک جهانی از اقتصاد ایران یک چشم‌انداز مثبت را ارائه داده که قطعا امیدوار‌کننده است، افزود: درعین‌حال در کشور باید سیاست‌های متقابل برای مقابله با اتفاقاتی که منجر به رکود در اقتصاد می‌شود، اتخاذ شود.
تحقق پیش‌بینی مثبت از اقتصاد ایران، منوط به سیاست‌های آتی مسوولان
بغزیان ادامه داد: گزارش‌های نهادهای اقتصادی و مالی دنیا از وضعیت اقتصادی کشورها می‌تواند گزارشی از نتیجه اجرای سیاست‌های مالی، پولی، تجاری و ارزی کشورها در گذشته باشد؛ این گزارش‌ها ماحصل روند شاخص‌ها در گذشته است؛ اما تحقق این پیش‌بینی‌ها بستگی به سیاست‌های آتی مسوولان دارد.
وی با بیان اینکه بخشی از رشد اقتصادی از محل حمایت واقعی از تولید داخل قابل تحقق است، ادامه داد: ایران یک کشور 80 میلیونی است که واردات آن معمولا از صادرات غیرنفتی بیشتر بوده؛ ضمن اینکه نظام بانکی باید در حمایت از تولید گام جدی‌تری بردارد. در حال حاضر متاسفانه بانک‌ها درگیر مطالبات معوق و کفایت سرمایه هستند که این مسائل بی‌اعتمادی به سیستم بانکی ایجاد کرده است، لذا نظام بانکی باید جلب اعتماد کند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از سوی دیگر باید واقعیات اقتصادی کشور را هم بپذیریم، نرخ ارز به‌عنوان یک متغیر مهم و تاثیر‌گذار در اقتصاد باید حتی کمتر از میزان فعلی باشد تا قیمت تمام‌شده تولید نیز کاهش یابد.
وی تاکید کرد: حمایت از تولید کالاهایی که به صورت قاچاق توجیه دارند، باید جدی‌تر از محصولات تولیدی مورد توجه قرار گیرند. کشوری که این حجم از واردات دارد، بنابراین مصرف داخلی آن وجود دارد و در پی شناسایی کالاهای قاچاق و تولید آنها در کشور بخشی از رشد اقتصادی کشور از این محل تحقق می‌یابد. به‌عنوان مثال در صنعت چادر چرا ما به‌عنوان کشوری که مصرف زیادی از این محصول داریم، باید واردکننده پارچه چادر مشکی باشیم؟
در وزارت صنعت «تجارت» بر «تولید» غالب است
بغزیان با بیان اینکه متاسفانه در وزارت صنعت، معدن و تجارت، همیشه موضوع «تجارت» بر «تولید» غالب بوده است و در حوزه حمایت از تولید غفلت صورت می‌گیرد، گفت: به نظر من رکود بیش از این در اقتصاد امکان ندارد و اگر تولیدکننده و سیاست‌گذار یک گام بردارند، قطعا آغازی بر خروج از رکود خواهد بود؛ البته نباید این پیش‌بینی مثبت از اقتصاد ایران، این موضوع را القا کند که اقتصاد ایران در سال آینده شکوفا می‌شود و مسوولان از اتخاذ سیاست‌های اصلاح وضع اقتصاد غافل شوند. لزوما تحقق این پیش‌بینی بستگی به اتخاذ سیاست‌های ارزی درست و هدایت منابع داخلی دارد. از سوی دیگر اگر دوباره شاهد فسادهای مالی در نظام بانکی که هرازگاهی به اقتصاد کشور شوک وارد می‌کند، باشیم، مسلم است که این رشدها، معکوس خواهد بود و اقتصاد کشور به خطر می‌افتد.