چاپ

نسیم گیلان - طرح تازه بانکداری؛ دیکتاتورسازی به اسم استقلال
٠
٠
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/5854744
-->
وطن امروز / متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مسعود درخشان: دیکتاتوری بانک مرکزی به اسم استقلال در این طرح توجیه شده است
طرحی که در کمیسیون اقتصادی مجلس با عنوان طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است، در واقع شامل 2 لایحه و یک طرح است؛ طرح اصلاح قانون بانکداری بدون ربا که حاصل مطالعات کمیته‌ای با همین نام در مجلس نهم است و لایحه دولت برای اصلاح قوانین بانکی و همچنین قانون بانک توسعه‌ای. طراحان طرح اصلاح قانون بانکداری مجلس، لوایح ارسال نشده دولت به مجلس را با طرح خود ادغام و طرح بانکداری جمهوری اسلامی را نهایی کردند. به گزارش «وطن امروز»، هنور جزئیات این طرح منتشر نشده است اما تعدادی از اقتصاددانان و کارشناسان بانکداری اسلامی این طرح را مورد بررسی قرار داده و نظرات خود را درباره این طرح عنوان کرده‌اند. پروفسور مسعود درخشان، اقتصاددان در این‌باره اظهار داشت: اولین کاستی این طرح عدم درک صحیح از مفهوم استقلال بانک مرکزی است. استقلال بانک مرکزی مدت‌هاست در مجامع علمی کشور مطرح بوده است اما به مفهوم استقلال کمتر توجه شده است، یعنی چه استقلال بانک مرکزی؟ از دیدگاه بنده استقلال بانک مرکزی محفوظ بودن این بانک از دخالت‌های غیرکارشناسانه مرکز قدرت در کشور است. وی افزود:‌ استقلال بانک مرکزی موقعی تامین می‌شود که سیاست‌های پولی- بانکی و ارزی یک کشور توسط گروهی از متخصصان و صاحب‌نظران و افراد آگاه و با تجربه اما مستقل از جناح‌بندی‌های سیاسی و مستقل از تاثیرپذیری و نفوذ مراکز قدرت اتخاذ شود، به این بانک مرکزی مستقل می‌گویند. درخشان افزود: مستقل بودن بانک مرکزی یعنی مقدرات نظام پولی و بانکی کشور در یک فضای کاملا کارشناسانه تدوین و نظارت شود. آیا این طرح توانسته به این سمت حرکت کند؟ از نظر من مطلقا این هدف را تامین نکرده، بلکه تلقی این طرح از استقلال چیزی جز قدرت کامل رئیس بانک مرکزی نیست، لذا استقلال را با دیکتاتوری رئیس بانک مرکزی یکی گرفته است. این اقتصاددان اظهار داشت:‌ در این طرح، استقلال بانک مرکزی چیزی جز قدرت مطلق رئیس بانک مرکزی نیست. در جای جای این طرح استقلال بانک مرکزی مساوی با قدرت رئیس بانک مرکزی است.
همچنین وحید شقاقی، عضو هیأت علمی گروه اقتصاد و بانکداری اسلامی و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی ضمن انتقاد به این طرح، گفت: ما به دنبال استقلال بانک مرکزی در اجرای سیاست‌های پولی و مالی هستیم. استقلال نظام مالی یا پولی کشور بسیار مهم است و یکی از چالش‌های قانون قبلی ارتباط تنگاتنگ این دو نظام مالی و پولی کشور بود. متاسفانه در این طرح پیشنهادی، استقلال نظام پولی کشور و استقلال بانک مرکزی کشور با تقویت قدرت رئیس‌کل بانک مرکزی یکی دانسته شده که خطای راهبردی است. شواهد متعدد در دهه‌های گذشته نشان می‌دهد کسری بودجه دولت توسط استقراض از بانک مرکزی و در سال‌های اخیر با دست درازی به سیستم بانکی جبران شده که این خود یعنی چاپ پول و فشار بر طرف دارایی نظام بانکی و افزایش انجماد منابع مالی بانک‌ها که بر مشکلات نظام بانکی مکرر افزوده شده است.
وحید شقاقی گفت:‌ 4 نکته اصلی در طرح جدید باید مورد توجه قرار گیرد.
1- در این طرح، استقلال بانک مرکزی با قدرت تام رئیس‌کل بانک مرکزی اشتباه گرفته شده است.
2- در طول دوره 36 ساله عملیات بانکی، ربا تعریف نشده است.
3- سود علی‌الحسابی که تقریبا برای سپرده‌های بانکی یک سود قطعی تلقی شده، مسأله بنیادی است که ربا نیز در آن نهفته است که ذهنیت ربوی بودن را تشدید می‌کند و در طرح جدید این چالش شدیدتر خواهد شد.
4- عقود اسلامی بویژه عقود مشارکت مدنی با ساختار کنونی نظام بانکی سازگاری ندارد و همان ساختار نظام بانکی فعلی نیز در این طرح حفظ شده است. با توجه به اینکه سیستم بانکی ما توانایی اجرای عقود مشارکت مدنی را ندارد، پیشنهاد می‌شود بانک‌ها را 2 دسته کنیم:
الف- بانک‌های تجاری: این بانک‌ها توانایی انجام عقود مشارکت مدنی را مطلقا ندارند.
ب- بانک‌های سرمایه‌گذاری: این بانک‌ها با ساختار جدید مبتنی بر اجرای سرمایه‌گذاری و انجام عقود مشارکت مدنی، زیر نظر وزارت اقتصاد باشند و مسؤولیت سرمایه‌گذاری و جذب سپرده‌های جامعه و راه‌اندازی در قالب عقود مشارکت مدنی را دارند.
این استاد دانشگاه گفت: نظام اقتصادی کشور متاسفانه به یک نظام سرمایه‌داری مالی که بدترین نوع نظام سرمایه‌داری است، مبدل شده است. متاسفانه در 50 سال گذشته که نظام سیاسی و اقتصادی شبه‌مدرن در کشور شکل گرفت، به سمت یک نظام سرمایه‌داری کثیف در قالب نظام سرمایه‌داری مالی حرکت کردیم که این کثیف‌ترین نوع نظام سرمایه‌داری است. وی گفت:‌ یعنی اگر از من بپرسند اقتصاد ایران چه نوع نظام اقتصادی دارد باید بگویم سرمایه‌داری مالی. در برخی محافل به صورت ناآگاهانه ریشه مشکلات اقتصادی کشور را اقتصاد اسلامی دانسته و آن را متهم می‌کنند، درحالی که باید به صراحت گفت نظام اقتصادی کشور بیشتر از نوع نظام سرمایه‌داری مالی است.