چاپ

نسیم گیلان - نتایج شش سال تحقیقات مستمر یک گروه تحقیقاتی بین‌المللی متشکل از محققین ایرانی، آلمانی و ترکیه‌ای بر روی ماهیان گلچراغ یا دکترفیش در حوضه آبریز رودخانه دجله در کشورهای ایران، ترکیه و عراق در قالب یک مقاله پژوهشی با کشف یک گونه ناشناخته از این گروه ماهیان منتشر شد.
سیدحامد موسوی ثابت عضو هیأت علمی گروه شیلات دانشگاه گیلان و سرپرست این تحقیق مشترک گفت: این پروژه تحقیقاتی با همکاری سهیل ایگدری (از دانشگاه تهران)، مریم صائمی (فارغ‌التحصیل دکتری دانشگاه گیلان)، جنید کایا (محقق دانشگاه رجب طیب اردوغان ترکیه) و یورگ فرایهوف (ماهی شناس موزه تاریخ طبیعی برلین) انجام شد و یک ماهی ناشناخته از این گروه که دارای پراکنش بومی نسبتا وسیعی در کشورهای ایران، عراق و ترکیه است برای اولین بار به دنیای علم جانورشناسی معرفی شد.
موسوی ثابت گفت: نامگذاری گونه های جدید در راستای احترام به مفاخر و بزرگان امری مرسوم در علوم زیستی می باشد، به طوری که در ایران برخی ماهیان بومی توسط کاشفان ایرانی و خارجی به افتخار فردوسی، حافظ، سعدی، شیخ بهایی، رئیسعلی دلواری، امیرکبیر، استاد شجریان، علی دایی، محیط بان شهید پرهام، نامگذاری شده‌ است.
وی تصریح کرد، این گونه با قدمت تکاملی بیش از دوازده میلیون سال، قدیمی‌ترین گونه شناخته شده از این گروه از ماهیان در منطقه غرب آسیا است. ماهیان جنس گارا از حدود بیست میلیون سال قبل از شرق آسیا منشا گرفته اند و به تدریج قلمرو پراکنش خود را به سمت غرب گسترش داده‌اند. انتخاب نام «رضا» برای این ماهی بآ اتفاق نظر محققین همکار در تیم تحقیقاتی ما صورت گرفت، به طوری که این تلاش‌های چندین ساله علمی را ادای دینی از طرف جامعه علمی برای پاسداشت و یادبود قربانیان سلاحهای شیمیایی می‌دانیم.
گفتنی است این گونه جدید به افتخار رضا موسوی ثابت، پدر نویسنده اول مقاله، رزمنده ای که در منطقه کشف این ماهی در زمان جنگ ایران و عراق به وسیله سلاحهای شیمیایی مجروح شده است، نامگذاری شد که تیم تحقیقاتی این گونه جدید را به احترام و یادبود تمام قربانیان ایرانی و عراقی سلاح‌های شیمیایی طی جنگ هشت ساله عراق علیه ایران (1980-1988) نامگذاری کردند.
مقاله مرتبط با توصیف ماهی گلچراغ رضا (Garra rezai) در یکی از معتبرترین مجلات جانورشناسی جهان (Zootaxa) در سال 2022 به انتشار رسیده است و به مناسبت هشتم تیر ماه روز ملی بزرگداشت قربانیان سلاح‌های شیمیایی مصادف با سی‌ و ‌ششمین سالروز حمله‌ شیمیایی به شهر سردشت اطلاع‌رسانی می‌شود.