بزرگنمايي:

نسیم گیلان - شهر: مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل شهرداری تهران با اشاره به اینکه تا کنون 5 هزار دستفروش در بازارهای روز تهران ساماندهی شده اند از راه اندازی بازارهای تخصصی هنر، موسیقی، لوازم خانگی در آینده نزدیک در تهران خبر داد و گفت که هدف شهرداری ساماندهی دستفروشان به صورت حمایتی و انضباطی است و صرف حمایت از دستفروشان، با قانون شهرداری و ابلاغیه دولت مغایرت دارد.

سید علی مفاخریان، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران در گفتگو با خبرنگار شهر درباره ساماندهی دستفروشان و سامان بازار که از سوی این شرکت راه اندازی شده است گفت: در سامان بازار تا به حال حدود یک هزار نفر اطلاعات خود را وارد کرده اند. همچنان منتظریم این سامانه کامل شود. برآورد ما حدود 10 هزار نفر است.
او توضیح داد: عتماد اجتماعی هنوز در بین دستفروشان اتفاق نیافتاده است و برخی نیز بلد نیستند که که شهرداری های مناطق این کار را برای آنها انجام می دهند. باید بارگذاری کارت ملی، محل سکونت و بیمه انجام شود که ممکن است کار زمان بری باشد.
او ادامه داد: حدود 10 هزار کد ملی از دستفروشان دریافت کردیم که برای 5 هزار نفر از این تعداد مکان یابی شده است. در روز باراز ها حدود 5 هزار دستفروش کار می کنند و این تعداد هنوز در سامانه ثبت نام نکردند. برخی از اینها در چند منطقه کار می کنند و برخی هم اولویت بندی نشدند. در سامان بازار اولویت بندی می کنیم. اگر کسی سرپرست خانوار باشد اولویت بندی می کنیم که بتواند زمان بیشتری را برای کسب و کار خود اختصاص دهد. از طریق لینک های تأمین اجتماعی و کد ملی افراد را شناسایی می کنیم تا افرادی که شغل دیگری ندارند و تنها راه ارتزاقش دستفروشی است مشخص شود. حتی تلاش می کنیم به کسانی که تحت پوشش بیمه نیستند بتوانیم در حوزه بیمه ای کمک کنیم.
مفاخریان گفت: در این زمینه طرحی داریم که در حال صحبت با چند بانک و مجموعه ها هستیم که همه مجموعه دستفروشان از پرداخت های یکسان استفاده کنند و حسابشان باز شود و پول هایی که در خرید و فروش ها کسب می کنند در یک حساب مشترک در یک بانک گردش مالی داشته باشد و از گردش مالی بتوانیم امتیاز هایی کسب کنیم. از جمله این امتیازها بیمه است.
او با اشاره به اینکه تلاش می کنیم دستفروشان وحدت رویه داشته باشند، بیان کرد: برای کار دستفروشان نقاطی را مشخص می کنیم. دو الی سه نقطه را تا کنون آغاز کرده ایم. برخلاف اینکه دستورالعمل شورای شهر برای شهرداری نیامده است این کار در حال انجام است.
مفاخریان بیان کرد: این نقاط شامل بازارهای جداگانه برای موسیقی، صنایع دستی، نقاشی و ... می شود. در تعریف بساط گستران هر کسی که چیزی در دست می فروشد یا در مقابلش بساط می کند جزو بساط گستران هستند. در این بخش ها می توانند افرادی باشند که در مترو تردد می کنند یا در پیاده رو هستند. خیلی از این افراد شامل 5 هزار نفری هستند که در روزبازارها ساماندهی شده اند.
او ادامه داد: در حال حاضر هر هفته سه یا چهار روزبازار را بازدید می کنم تا وضعیت و نحوه رسیدگی آنها را بررسی کنم. مهم ترین کاری که در این روزبازارها اتفاق می افتد این است که کالاها و اجناس از روی زمین جمع شده است. غرفه بندی وجود دارد و فروشنده ها هویت دار هستند.
مفاخریان گفت: مبلغ ناچیزی حدود 10 تا 15 هزار تومان در روز بابت غرفه ها پرداخت می کنند که در کاسبی روزانه افراد عدد سنگینی نیست. بازارها هزینه هایی مانند نظافت، موضوعات امنیتی، پلیس و روشنایی دارد که از محل این مبالغ به دست می آید. ممکن است هر بازارا با 200 یا 300 غرفه حدود 3 تا 4 میلیون تومان به این صورت درآمد داشته باشد که صرف همین امور و چادرهای متحد الشکل و ... می شود.
مصوبه شورا مغایر ابلاغیه وزارت کشور
او درباره نظر شورای شهر در این مورد بیان کرد: نگاه کمیسیون اجتماعی شورا بر این است که مصوبه مشاغل سیار بی کانون را تصویب کردیم که به همه کسانی که می خواهند دستفروشی کنند کمک کنیم. این نگاه با تبصره 1 ماده 55 قانون شهرداری ها (موضوع سد معبر) در تضاد است. با موضوع دستورالعمل ابلاغی وزارت کشور مربوط به دستفروشان که در سال 98 ابلاغ شده است هم در تضاد است. در حقیقت یک مصوبه در شورا وجود دارد که مغایرت های جدی با قوانین دیگری که در شهرداری تهران دارد. باید یک محل اختلاف ایجاد شود چون ما هر یک از این مصوبات را اجرا نکنیم اشکال به وجود می آید. دلیل به خوبی اجرا نشدن این مصوبه هم این است که یک نگاه انضباطی و یک نگاه حمایتی وجود دارد. این دو کنار یکدیگر باید طرح حمایتی انضباطی باشد که کار انجام شود.
مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل ادامه داد: ما می گوییم سد معبر نباشد اما برخی دوستان می گویند بر اساس مصوبه شورا باید هر کسی هر جایی که می خواهد کار کند. این امر با بخشنامه وزارت کشور، قانون شهرداری مغایر است و حتی از نگاه مردم هم این کار درست نیست. شرکت ساماندهی مسئول کارآفرینی نیست. مسئولیت ما نظم و انضباط در شهر است اما اگر ظرفیتی باشد زمینی برای بخش خصوصی یا شهرداری باشد می توانیم از آنها استفاده کنیم یا برای راسته ها یا پیاده راه هایی می توان تعریف تجاری کرد. راسته هایی مانند خیابان شریعتی، ولیعصر، باغ سپهسالار و... در صورتی که تداخل صنفی به وجود نیاید یک عده ای در یک ساعت مشخصی می توانند کار کنند. اما همین عده نیز قرار نیست آزاد باشند. باید تعریف مشخصی داشته باشد. ظرفیت های موجود در شهر باید برای همه گرو ه های داوطلب به اشتراک گذاشته شود.
همه دستفروشان نیازمند نیستند
او توضیح داد: قرار نیست هر کسی در هر جایی کسب و کار خود را راه بیاندازد. در حال حاضر کسانی هستند که به طور مثال در عبدل آباد مغازه دارند و در مترو دستفروشی می کنند یا در مقابل ایستگاه مترو تجریش بساط پهن کرده و فروشندگی می کنند. بعد هم که سوال می شود می گویند ساعت کسب و کارش در عبدل آباد تمام شده و اینجا دستفروشی می کند و از این دستفروشی هم در آمد بیشتری کسب می کند. به همین دلیل با این طرح مخالفیم. خیلی از افرادی که الان در راسته هایی مثل خیابان ولیعصر کار می کنند مغازه داران آن خیابان هستند و افراد نیازمند نیستند. اجناس بی کیفیت خود را مقابل مغازه می فروشند.
مفاخریان گفت: حتی در برخی از خیابان ها دستفروشان بابت دستفروشی در این خیابان ها باید به عده ای اجاره پرداخت کنند. چرا باید این اجاره ها باشد؟ گروه های غیر رسمی شکل گرفته اند. حذف کردن این گروه ها نیاز به مداخله انتظامی و امنیتی دارد که در این مورد مشغول کار هستیم. یکی از دلایلی که دستفروشان در سامان بازار ثبت نام نمی کنند همین گروه ها هستند که دستفروش ها را تهدید می کنند و در صورت ثبت نام دیگر اجازه فعالیت در آن فضا را ندارند.
هدف شهرداری حذف دستفروشان نیست
او ادامه داد: می خواهیم این فضاهای شهری را خودمان در اختیار بگیریم و به دستفروشان بگوییم که اجازه دارند با اسم شهرداری کار کنند. مردم هم می توانند با امنیت اسم شهرداری خرید کنند. هدف ما حذف دستفروشان نیست هدف جانمایی درست آنها است اما یک عده افراد سودجو نیز وجود دارند مانند برخی از کاسبان اطراف یا گروه های مافیایی و قلدرمآب که این مناطق را در اختیار گرفته اند و اجازه کار به همه نمی دهند و مبالغ کلانی هم دریافت می کنند.
او ادامه داد: در حال انجام یک کار زیر ساختی با ترکیب دستورالعمل ها هستیم که هم کار آبرومند برای شهر تهران باشد و هم کار قابل اقتباس برای شهرهای دیگر باشد.
سامان بازار ایران در جایزه تایوان
مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل گفت: ایده سامان بازار را در مجموعه جایزه تایوان مطرح کردیم. ایده دستفروشان در همه جا وجود دارد. همه کشورها با این مساله مواجه هستند. برخی از کشورها به شکلی این دستفروشان را سرو سامان دادند که جاذبه توریستی هم ایجاد می کند. ما هم به دنبال این مدل هستیم که جاذبه های توریستی را خلق کنیم. در مدل جایزه تایوان طرح ما به عنوان کاندید مطرح شده و در ارزیابی های نهایی قرار گرفته ایم.
او گفت: سامان بازار کار را از انحصار خارج می کند و می توان در فضاهای مختلف کار را انجام داد. در مرحله احراز هویت افراد هستیم. مسائل حاشیه ای مثل تأمین معیشت و بیمه را هم می توانیم با استفاده از ظرفیت های قانونی که به واسطه شورا اخذ خواهیم کرد پیگری کنیم. این مشاغل انجمن و اتحادیه ندارند. در حال حاضر شرکت های تعاونی در حال شکل گیری است که بتوانند دستفروشان را جمع کنند و از ظرفیت های اسمی آنها هم بهره مند شوند.
استفاده از مراکز خرید و فروش خودرو برای بازارهای تخصصی
مفاخریان بیان کرد: بازارهای تخصصی را مانند بازار هنر یا راسته بازار که در اراضی عباس آباد به وجود آمده پیش بینی می کنیم. در بازاراهای تخصصی دیگر هم از ظرفیت مراکز مانند مراکز خرید و فروش خودرو استفاده می کنیم که یک روز در هفته بیشتر استفاده نمی شوند و باقی هفته آزاد هستند. می توانیم از ظرفیت این مراکز استفاده کنیم و زمین ها را به بازارهای موضوعی نقاشی، موسیقی، لوازم خانگی و ... تبدیل کنیم. باید در این مورد با اصناف هماهنگ باشیم که به اصناف هم ضربه ای وارد نشود.
او گفت: تلاش می کنیم که بازارها کاملا تخصصی باشد. در سامان بازار هم دو گروه تعریف شده یکی دسته های پوشاکی و دسته مواد غذایی که تعریف ما این است که این غرفه ها کنار هم قرار نگیرند. به هر حال ممکن است در مناطقی رعایت نشود اما به تدریج پایش می شود.
خبرنگار : سمیرا امیرچخماقی