نسیم گیلان - انبوهی از زباله‌های رها شده در طبیعت شمال کشور طی تعطیلات نوروز توسط مسافران و گردشگران، محیط زیست استان‌های شمالی را بیش از پیش دچار بحران کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، تعطیلات عید نوروز در حالی به پایان رسید که انبوهی از زباله‌های مختلف توسط مسافران و گردشگران در طبیعت استان‌های گیلان، مازندران و گلستان رها شده و چهره زیبای این استان‌ها را مخدوش کرده است.
بی توجهی گردشگران به موضوع مدیریت تولید زباله و رهاسازی آن در طبیعت، باعث شده است تا محیط زیست استان‌های شمالی آسیب جدی ببیند. گردشگران به خاطر طبیعت زیبا به این مناطق سرسبز سفر می‌کنند، اما برای حفاظت از این زیبایی‌ها تلاشی ندارند و زباله‌ها را در طبیعت این استان‌ها رها می‌کنند.
روزانه حدود 7000 تن زباله در استان‌های شمالی تولید می‌شود و در فصول ورود بیشتر مسافران این میزان تولید تا چندین برابر افزایش پیدا می‌کند
حضور گسترده گردشگران در استان‌های شمالی طی سال‌های اخیر حجم زباله تولیدی را افزایش داده و دفن غیراصولی پسماند سبب تخریب، آلوده شدن دریای خزر، تالاب‌ها و رودخانه‌ها، مناطق جنگلی، زمین‌های کشاورزی و سفره‌های آب زیرزمینی مناطق مختلف شده است.
روزانه حدود 7000 تن زباله در استان‌های شمالی تولید می‌شود و در فصول ورود بیشتر مسافران این میزان تولید تا چندین برابر افزایش پیدا می‌کند.
منابع طبیعی شمال کشور توسط زباله‌های خشک و تر تخریب شده است در حالی بسیاری از شهرهای شمالی دفن‌گاه بهداشتی زباله ندارد و امکانات، تجهیزات و زیرساخت‌های لازم به منظور مدیریت صحیح پسماند در دسترس نیست.
افزایش حجم زباله تولیدی در شهرهای گردشگرپذیر به یک بحران تبدیل شده است، زباله‌هایی که اگر به درستی مدیریت نشود می‌تواند آثار مخرب و فاجعه‌باری برای محیط زیست و به تبع آن سلامت انسان‌ها و سایر موجودات زنده داشته باشد.
شهرام توانا، مدیر سازمان پسماند گیلان در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بر اساس آخرین طرح جامع مدیریت پسماند گیلان، روزانه در شرایط عادی به طور متوسط 2200 تن زباله در استان تولید می‌شد که با پیگیری و تلاش استاندار گیلان در یک سال گذشته تولید زباله را در استان به 1800 تن کاهش داده‌ایم.
وی می‌افزاید: در بیست و هشتم اسفند سال گذشته با دستور استاندار گیلان، جلسه‌ای در فرمانداری‌های شهرستان‌های استان تشکیل شد و فرمانداران به عنوان رئیس کارگروه پسماند هر شهرستان، معاونان عمرانی خود را مکلف کردند تا با هماهنگی شهرداران، دهیاران و بخشداران نسبت به نظافت و پاکسازی محیط منطقه خود اقدام کنند.
مدیر سازمان پسماند گیلان خاطرنشان می‌کند: عملکرد برخی از فرمانداری‌ها ازجمله فرمانداری رشت در پاکسازی مسیر رشت به لاهیجان، فرمانداری صومعه سرا در پاکسازی مسیر صومعه سرا به رشت و فرمانداری بندرانزلی رضایت بخش بود، اما مسئولان سایر شهرستان‌ها به دلیل حضور حجم زیادی از مسافران و مشغله کاری که با آن مواجه بودند به نظافت محیط منطقه خودشان توجه کمتری داشتند.

ایام تعطیلات در گیلان روزانه 2500 تن زباله تولید می‌شود توانا تصریح می‌کند: در ایام ورود بیشتر مسافران به گیلان به ویژه تعطیلات نوروز امسال روزانه 2400 تا 2500 تن زباله در استان تولید می‌شود که بیش از 50 درصد زباله‌های تولیدی متعلق به روستاها، جاده‌ها و مناطق کوهستانی و حوزه بوم گردی و گردشگری است؛ به طور مثال در ماسال در حالت عادی روزانه 20 تن زباله تولید می‌شود اما در تعطیلات نوروز با حضور مسافران حجم زباله تولیدی این شهرستان به 40 تن در روز رسیده و این منطقه را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
وی اظهار می‌کند: تولید زباله طی هر ساعت از شبانه روز توسط شهروندان و مسافران در فواصل شهرهای غرب گیلان ازجمله کمربندی خمام، جاده فومن به ماسوله، صومعه سرا به پونل، تالش به لیسار، تالش به اسالم، گردنه حیران آستارا و در شرق گیلان چابکسر به رامسر، مدیریت پسماند را با مشکل مواجه می‌کند.
معضلات ناشی از افزایش تولید زباله توسط شهروندان و گردشگران در استان‌های شمالی هر روز باعث تخریب و آلودگی بیشتر طبیعت زیبا و آسیب‌پذیر این مناطق می‌شود و جمع‌آوری و پاکسازی محیط از زباله‌ها هزینه‌های بسیار سنگینی را به شهرداری‌ها و دولت تحمیل می‌کند
مدیر سازمان پسماند گیلان با بیان اینکه در مسیرهایی که در آنها تردد وجود دارد به طور طبیعی همیشه زباله تولید می‌شود، می‌افزاید: بر اساس ماده هفت قانون مدیریت پسماند، در داخل شهرها و روستاها، مدیریت پسماند جز وظایف شهرداران و دهیاران است و بر اساس ماده 10 آئین نامه اجرایی قانون پسماند، مدیریت پسماند در خارج از شهرها و روستاها بر عهده بخشداران است و بر اساس تبصره ذیل این ماده قانون، ادارات راهداری نیز باید در این زمینه مساعدت لازم با بخشداران داشته باشند.
توانا، تولید زباله در عوارضی‌های آزادراه‌ها و حاشیه جاده‌ها و کمبود سطل زباله در این مسیرها را یکی دیگر از مشکلات حوزه مدیریت پسماند می‌داند و می‌گوید: در تفرجگاه‌های کشورهای خارجی سطل زباله نصب نشده است زیرا سطل زباله باعث آلودگی محیط زیست و ترغیب مردم به تولید زباله بیشتر می‌شود.
وی مقوله فرهنگ سازی در کاهش تولید زباله را بسیار مهم و مؤثر می‌داند و تاکید می‌کند: شهر ما تنها خانه ما نیست بلکه کل کشور خانه ماست، بنابراین همه ما وظیفه داریم با تولید زباله کمتر، استفاده از ظروف دائمی به جای یک بار مصرف، قراردادن زباله‌ها در کیسه پلاستیکی و انتقال آن به نزدیک‌ترین سطل زباله و استفاده از مواد غذایی بهداشتی با زباله کم و رعایت قانون مدیریت پسماند در جهت حفظ زمین و محیط زیست برای آیندگان تلاش کنیم.

مدیریت زباله در حوزه گردشگری فرهنگ‌سازی نشده است مدیر سازمان پسماند گیلان با بیان اینکه در بحث فرهنگ سازی مدیریت زباله در حوزه گردشگری با مشکل جدی مواجه هستیم، می‌گوید: سازمان میراث فرهنگی باید در بخش گردشگری نسبت به مدیریت پسماند، برنامه‌ها و دستورالعمل‌هایی را تدوین کند و گردشگران را به رعایت و انجام این دستورالعمل‌ها ملزم کند.
وی اضافه می‌کند: متولیان پسماند در هر مکان و مراکز گردشگری باید تعیین شوند و این افراد باید نسبت به انجام وظایف خود در حوزه پسماند به خوبی عمل کنند.
توانا، نبود آموزش صحیح و فرهنگ سازی را یکی از دلایل افزایش تولید زباله در حوزه گردشگری می‌داند و خاطرنشان می‌کند: هر ساله ستاد تسهیلات نوروزی یک دستورالعمل به وزارت کشور اعلام می‌کند که در این دستورالعمل به مبحث پسماند هیچ اشاره‌ای نمی‌شود.

کارگروه توسعه فرهنگ عمومی تشکیل شده است وی می‌افزاید: با دستور معاون عمرانی استانداری گیلان و همکاری مدیرکل شهری و روستایی استانداری کارگروهی با عنوان توسعه فرهنگ عمومی در استان تشکیل داده‌ایم که این کارگروه با تولید فکر، برنامه‌ریزی و طراحی بنر و شعار، آن را به کارگروه‌هایی که در فرمانداری‌های 17 شهرستان گیلان تشکیل شده ارسال می‌کنند تا در راستای آگاهی بخشی و فرهنگ سازی حوزه پسماند شهرستان خود برنامه‌ریزی و اقدام کنند.
وی اضافه می‌کند: به عنوان مثال برنامه فرهنگی هفته زمین پاک با همکاری کارگروه توسعه فرهنگ عمومی در 56 شهر و 1846 روستای گیلان بر اساس یک برنامه هماهنگ برگزار می‌شود.
همه ما در برابر محیط زیست مسئول هستیم و حق نداریم منابع طبیعی و گنجینه‌های زیستی کشور را با بی‌توجهی و سهل‌انگاری قربانی برداشت‌های سلیقه‌ای و اقدامات خودسرانه خود کنیم.
معضلات ناشی از افزایش تولید زباله توسط شهروندان و گردشگران در استان‌های شمالی هر روز باعث تخریب و آلودگی بیشتر طبیعت زیبا و آسیب‌پذیر این مناطق می‌شود و جمع‌آوری و پاکسازی محیط از زباله‌ها هزینه‌های بسیار سنگینی را به شهرداری‌ها و دولت تحمیل می‌کند.
حل اساسی این معضل نیازمند آموزش صحیح و اصولی و فرهنگ سازی در راستای مدیریت و کاهش تولید زباله در میان اقشار مختلف مردم به ویژه کودکان و نوجوانان در مدارس، نصب سطل‌های زباله در نقاط پر تردد، پاکسازی و رفت و روب مستمر نوار ساحلی دریای خزر، رودخانه‌ها، تالاب‌ها، مناطق جنگلی، حاشیه و حریم راه‌ها توسط شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، بخشداری‌ها، راهداری و سازمان‌های مردم نهاد و ایجاد زیرساخت‌های مناسب با استفاده از امکانات و تجهیزات به روز دنیا برای مدیریت صحیح پسماند است.
گزارش: از محمدرضا رشیدی، خبرنگار ایمنا
کد خبر 740811