بزرگنمايي:

نسیم گیلان - تکتم بهاردوست - پس از برنج ،چای دومین محصول استراتژیک استان گیلان به شمار می رود که از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. به طوری که 90 درصد باغهای چای کشور دراین منطقه و 10درصد مابقی درمازندران قرار دارد.
نزدیک به یک دهه است که کشت چای در مزارع استان گیلان به شدت روبه افول گذاشته است .درسالهای اخیر مشکلاتی همچون واردات بی رویه چای، عدم انجام به موقع تعهدات و پرداخت مطالبات از سوی دولت و نبود برنامه مشخص برای احیای باغات چای،درکنار کلی مشکل ریز و درشت دیگر باعث شده ناراحتی و نارضایتی برخی از چایکاران شده است.
احیای اراضی چای
در همین رابطه رئیس سازمان چای کشور در گفت‌وگو با خبرنگار قدس در خصوص وضعیت برداشت و میزان تولید برگ سبز چای شمال کشور، اظهار داشت: طبق آخرین آمارهای موجود بالغ بر 28210 هکتار باغ در دو استان گیلان و مازندران وجود دارد که از این میزان بالغ بر 22210 هکتار در دست بهره‌برداری است. 95 درصد ارقام مذکور برای گیلان و بقیه در مازندران است.
حبیب جهان ساز با بیان اینکه طی چند سال اخیر بخشی از اراضی چای شمال کشور احیا شده است اظهار داشت: تقریباً 6 هزار هکتار اراضی چای غیرفعال دیگر در شمال کشور داریم که با مدیریت و اقدامات حمایتی می‌توان آنها را نیز احیا کرد.
خاطرنشان کرد: اکنون سطح زیرکشت چای شمال کشور به 22 هزار هکتار رسیده که در سال‌های گذشته این میزان حدود 15 هزار هکتار بوده است.
رئیس سازمان چای کشوردر ادامه و در پاسخ به این سئوال که تولید چای در سال گذشته نسبت به سال 1401چقدر افزایش داشته است و برای تولید و برداشت سال جاری چه پیش بینی دارید توضیح داد: تولید برگ سبز چای در سال 1402 نسبت به سال 1401 بالغ بر حدود 30 درصد افزایش داشته است و میزان برداشت امسال نیز با توجه به وضعیت باغات، زمان شروع بهره‌برداری و پیش‌بینی آب و هوا حدود 145هزار تن برگ سبز براورد می شود.
افزایش میزان خرید برگ سبز
وی در توضیح میزان گردش مالی تولیدات چای در سال 1402 افزود: میزان بهای برگ سبز چای در سال 1402 بیش از 18500 میلیارد ریال فقط از بابت خرید برگ چایکاران بوده و میزان فروش چای خشک بر اساس مشاهدات میدانی به 2 برابر رقم فوق می‌رسد.
در ادامه جهان ساز در توضیح وضعیت واردات چای و اینکه تا چه میزان باعث از رونق افتادن بازار داخلی شده است گفت: با توجه به تولید داخلی و مصرف زیاد چای در کشور کسری نیاز مصرفی کشور باید از طریق واردات تأمین شود. و چون تقریبا همیشه این کسری نیاز مصرفی وجود داشته است همواره مجبور به واردات چای از کشورهای دیگر بوده ایم که طبیعتا در صورت واردات بیش از نیاز بازار داخلی دچار اختلال خواهد شد که این نیز با تنظیم میزان ثبت سفارش و اعمال تعرفه در چند سال اخیر واردات را در حدودی که مخل بازار نگردد نگه داشته است.
وی افزود: بازرگانان ایرانی سال گذشته برای تامین نیاز داخلی، 42 هزار تن چای خشک به کشور وارد کردند که در مقایسه با سال قبل‌تر 68 درصد کاهش داشت از آن جایی که مصرف چای کشور سالانه حدود 100 هزار تن و تولید چای داخلی 30 هزار تن در سال است، برای جبران این کمبود باید چای خشک به کشور وارد شود.
کاهش واردات چای
رئیس سازمان چای کشور از کاهش 68 درصدی واردات چای به کشور در سال 1402 در مقایسه با سال 1401 خبر داد و افزود: در سال گذشته 42 هزار تن چای به ارزش 229 میلیون دلار به کشور وارد شد. هر سال، 50 درصد چای وارداتی برای تامین مصرف داخل از کشور هند، 25 تا 30 درصد آن از سریلانکا و بقیه از دیگر کشورها مانند کنیا وارد کشورمی شود.
وی در ادامه با اشاره به تعداد چایکار در دو استان گیلان و مازندران گفت: طبق آخرین آمارها بالغ بر 45 هزار کشاورز در دو استان گیلان و مازندران در کار کشت چای هستند که مطابق مساحت 95 درصد آن اختصاص به گیلان دارد.
حبیب جهانساز با اشاره به اعلام وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر بدهی کشور سریلانکا به ایران و واردات کالا با تهاتر به کشورافزود : به ازای این بدهی، 70 میلیون دلار محصولات کشاورزی و کالا وارد کشور شد که 8 هزار و 561 تن معادل 50 میلیون دلار آن چای بود.
وی در توضیح میزان صادرات چای و نحوه قیمت گذاری آن گفت:متاسفانه میزان تولید چای ایرانی آن اندازه نیست که در بازار جهانی مانند کشورهای هند وکنیا که دارای تولیداتی بسیار بالاتر از کشور ما (به ترتیب 4/1 میلیون و 450 هزار تن) هستند خودنمایی کند.
خرید تضمینی
بخش اعظم چای داخلی در ایران به فروش می‌رسد و بخش دیگری از تولید بنا به ملاحظاتی بر کشورهای همسایه صادر می‌شود.در خصوص بخش دوم سئوالتان هم باید بگویم که قیمت‌گذاری چای تابع عوامل متعدد شامل هزینه تولید، قدرت خرید مردم، قیمت کالای رقیب و هزینه‌های بازاریابی می شود.
شیوه های حمایتی
جهانساز در ادامه و در خصوص حمایت از چایکاران و مشکلات چای کاران در گیلان و مازندارن توضیح داد: در خصوص حمایت از چایکاران مهم‌ترین شیوه حمایت خرید تضمینی کل محصول چایکران با نرخ‌های معین شده است و در کنار آن از طریق ارائه تسهیلات ارزان قیمت به چایکاران و کارخانه‌داران پشتیبانی لازم را به عمل می‌آورد.
در حوزه چایکاران از طریق صندوق حمایت از توسعه صنعت چای وام سرمایه در گردش متناسب با سطح باغ و چایکار اعطا می‌شود. علاوه بر آن در خصوص انجام عملیات سرباغی طبق توصیه کارشناسی و تهیه ماشین‌آلات و ادوات مرتبط با تولید چای اعم از برداشت و هرس نیز به چایکاران تسهیلات ارزان قیمت پرداخت می‌گردد.کارخانه‌داران نیز وام‌های سرمایه در گردش و توسعه و تجهیز دریافت نموده‌اند.
وی در توضیح اینکه تا کنون چه کارهایی در این زمینه انجام شده است گفت: سازمان چای کشور با توجه به ماهیت زنجیره‌ای تولید چای که بخش‌های کشاورزی، صنعت و بازرگانی آن از هم جدایی ناپذیرند برنامه جامعی تهیه نموده که در صورت تأمین اعتبارات پیش‌بینی شده برابر اهداف آن در جهت ارتقای کمی و کیفی چای داخلی گام‌های موثرتری برداشته خواهد شد.
جهانساز در اشاره به جایگاه توریسم گردشگری چای و ضرورت پرداختن به آن افزود: گردشگری چای به عنوان عامل تکمیلی و با در نظر گرفتن کلیه شرایط در رویکردی جامع قابل استفاده است. در این خصوص تعدادی از باغداران و کارخانه‌داران اقداماتی برای استفاده چند کارکردی از منظره، استراحتگاه مشاهده تولید و خرید محصول چای انجام داده‌اند.
به عنوان عامل تکمیلی و با در نظر گرفتن کلیه شرایط در رویکردی جامع قابل استفاده است. در این خصوص تعدادی از باغداران و کارخانه‌داران اقداماتی برای استفاده چند کارکردی از منظره، استراحتگاه مشاهده تولید و خرید محصول چای انجام داده‌اند.
رئیس سازمان چای کشور افزود: خرید تضمینی برگ سبز چای با توجه به حساسیت و آسیب پذیری آن بهترین راهکار برای حمایت از چایکاران می‌باشد که این سیاست سابقه‌ای حدود 70 ساله در ایران دارد و هر بار که دولت از انجام آن خودداری کرده بحران‌های آسیب زننده‌ای برای کل این صنعت بروز کرده است.
منبع: روزنامه قدس