چاپ

نسیم گیلان - وجود آب‌بندان‌های متعدد در اقصی نقاط گیلان یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های استان جهت پشتیبانی از اقتصاد کشاورزی است این در حالی است که عمده آب بندان های گیلان به لحاظ اعتباری، مدیریت و مالکیت دچار چندگانگی هستند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از 8دی، از گذشته های دور آب‌بندان‌ها نقشی بسیار کلیدی در سطح استان‌های شمالی کشور از جمله گیلان داشتند و آب مورد نیاز بخش اعظمی از فعالیت‌های کشاورزی از طریق آن‌ها تأمین می‌شد.
نقش آب بندان ها در کشاورزی، آبزی پروری و گردشگری
آبندان ها علاوه بر تامین آب کشاورزی، انجام فعالیت‌های اقتصادی، ایجاد فرصت های اشتغالزایی مانند آبزی پروری، گردشگری، ورزش‌های آبی و نیز مهار آبهای سطحی در مواقع بروز سیلاب مورد استفاده قرار می گیرند.
جمع آوری آب های سطحی در فصول پرباران مهمترین کارکرد آب بندان ها
مهمترین اهداف ساماندهی آب‌بندان های استان‌های شمالی جمع‌آوری آب‌های سطحی در فصول پر باران است که حدود 25 درصد از کل بارندگی سالانه در فصول زراعی و 75 درصد آن مربوط به فصول غیر زراعی است.
از طرفی دیگر با نزدیک شدن به موعد فصل کشاورزی عملیات مربوط به لایروبی انهار نیز توسط شرکت آب منطقه‌ای گیلان با هدف تسریع و بهبود کیفیت فرآیند آبرسانی به شالیزارها در راستای حمایت از بخش کشاورزی نیز انجام می شود.
آب بندان ها مهم‌ترین ظرفیت‌ گیلان در پشتیبانی از اقتصاد کشاورزی
با وجود اینکه سد سفیدرود بزرگ‌ترین سد مخزنی گیلان است و آب کشاورزی مورد نیاز 172 هزار هکتار از مجموع 238 هزار هکتار شالیزارهای استان گیلان از طریق این سد تامین می‌شود اما به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان وجود آب‌بندان‌های متعدد در اقصی نقاط گیلان یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های استان جهت پشتیبانی از اقتصاد کشاورزی و پیشبرد عملیات کشت محصولات کشاورزی محسوب می شوند.
تامین آب مورد نیاز شالیزارهای شهرستان های فومن، شفت، صومعه‌سرا و ماسال از کانال آبیاری فومنات و برای تامین و کاهش کمبود آب برای شهرستان های محدوده غرب گیلان از آب‌بندان‌ها، رودخانه، چاه و همچنین نوبت‌بندی آب استفاده می شود.

نسیم گیلان

سامانده 2 هزار و 750 هکتار از آب‌بندان های گیلان
مجتبی شاه نظری مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گیلان در گفتگو با خبرنگار 8دی، با بیان اینکه آب بندان ها در سطح استان گیلان دارای سابقه دیرینه ای هستند اظهار کرد: پیش از احداث سد سفیدرود، آب بندان ها یکی از منابع آبی بودند که کشاورزان برای تامین آب مزارع خود از آن استفاده می کردند.
شاه نظری از فراموشی این منابع آبی با گذشت زمان و احداث سدها یاد کرد و افزود: با توجه به تغییرات اقلیمی سال های اخیر و کاهش نزولات آسمانی، نیاز آبی گیلان افزایش پیدا کرد و در نتیجه منجر به برنامه ریزی و اقداماتی جهت احیا مجدد این سازه ها شد.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی گیلان ادامه داد: در اواخر سال 97 تفاهم نامه ای بین وزیر وقت جهاد کشاورزی، استانداران وقت سه استان گیلان، مازندران و گلستان و رئیس سازمان برنامه بودجه مبنی بر ساماندهی آب بندان ها منعقد شد.
تامین آب زراعی بیش از 40 هزار هکتار از شالیزارهای گیلان با ساماندهی آب بندان ها
شاه نظری تصریح کرد: بر اساس این تفاهم‌نامه‌ احیاء و ساماندهی 2هزار و 750 هکتار از آب‌بندان های گیلان تصویب شد که با اجرا شدن طرح ساماندهی این آب بندان ها آب زراعی بیش از 40 هزار هکتار از شالیزارها تامین می شود.
وی درباره موارد بهره برداری از آب بندان ها گفت: به لحاظ کشاورزی آب بندان ها یک منبع مهم تامین آب زراعی هستند بطوریکه حدود 38هزار هکتار از اراضی شالیزاری استان تحت پوشش آب بندان ها هستند و از طرفی دیگر برخی از این آب بندان ها دارای ظرفیت پرورش ماهی هستند که یک کمک اقتصادی برای خانوارهای روستایی که در اطراف این آب بندان ها سکنی دارند محسوب می شود.
سقالکسار، آب بندانی با کاربری های متعدد و متفاوت
شاه نظری با اشاره به پتاسنیل گردشگری برخی آب بندان ها بیان کرد: آب بندان سقالکسار یک نمونه از کابری متفاوت آبندان است، یعنی علاوه بر زراعت و پرورش ماهی بعنوان یک تفرجگاه باعث جذب گردشگران شده است.
تغییر کاربری و متروکه شدن نیمی از آب بندان های گیلان با گذشت زمان
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی گیلان در ادامه این مطلب افرود: بر اساس آمارهای اولیه آب بندان های گیلان در سال های دور تقریبا حدود17هزار هکتار بوده که این مقدار امروز به حدود بین 8500 تا 9000 هکتار کاهش پیدا کرده است، این آب بندان ها بدلیل تغییر کاربری یا متروکه شدن از چرخه بهره برداری خارج شدند.
گیلان دارای 877 پهنه آب بندان؛ شهرستان های آستانه اشرفیه و رودبار بیشترین و کمترین پهنه ی آب بندان ها را دارا هستند
وی با اشاره به کاهش سطح آب بندان ها بیان کرد: با توجه به منابع اعتباری بدنبال احیای آب بندان ها هستیم تا آنها را به پتانسیل بالقوه ای که دارند بازگردانیم، در حال حاضر 877 پهنه آب‌بندان در استان وجود دارد، بیشترین آب‌بندان موجود در استان گیلان در سطح شهرستان آستانه اشرفیه با 24 درصد و کمترین مساحت آب‌بندان ها در شهرستان رودبار با چهار درصد است.
وی تصریح کرد: با اعتبار 44 میلیارد تومانی سهم دولت از منابع ملی و 44 میلیارد تومان از منابع استانی می توان بخشی از آبندان ها را احیا و بازسازی کرد و موجب افزایش ذخیره آب به حجم 300 میلیون مترمکعب در استان شده است.
ریشه مشکلات آب بندان های گیلان در اعتبار، مدیریت و مالکیت
شاه نظری از اعمال مدیریت های متعدد از جانب سازمان های مختلف بر آب بندان ها بعنوان عامل کم شدن این سازه ها نام برد و افزود: سازمان های مختلف از خود سازمان جهاد کشاورزی تا محیط زیست، منابع طبیعی و… با رویه و رویکردهای مختلف این سازه ها را مدیریت می کنند و در واقع مشکل آب بندان های استان گیلان این است که به لحاظ اعتباری، مدیریت و مالکیت دچار چندگانگی هستند.
لزوم مدیریت یک پارچه بر آب بندان ها
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی گیلان تصریح کرد: برای احیا و حفظ آب بندان ها ابتدا می بایست یک مدیریت یک پارچه و مستقل که صفر تا صد این سازه ها را به لحاظ مدیریت، نگهداری، بهره برداری، ساماندهی، کلیه امور حقوقی، جلوگیری از تجاوز به حریم آنها و…را بر عهده داشته باشد.
وی ادامه داد: مجموعه سازمان جهاد کشاورزی درصدد رسیدن به یک سازکار و راهکاری مناسب است که آب زراعی پایین دست را از منابع آب بندان ها تامین کند و بر اساس این دیدگاه حدود 37 تا 38 هزار هکتار از اراضی شالیزاری استان از این منابع تامین می شوند.
فصل آبی نگران کننده ای در پیش نخواهیم داشت
شاه نظری با بیان اینکه بخش اعظم آب ما مورد نیاز گیلان از خارج از استان تامین میشود افزود: آب مصرفی استان گیلان از سد سفیدرود که سرشاخه آن از حوزه سیاسی استان خارج است تامین می شود و در مجموع سال آبی نگران کننده ای در پیش نخواهیم داشت.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی گیلان ادامه داد: از جانب منبع تامین کننده آب مورد نیاز استان دچار کمبودی نمی باشیم و با وجود بارش باران در طول فصل زراعی و شرایط آب و هوایی استان به لحاظ فصل آبی جایی برای نگرانی وجود ندارد.
وی در پایان افزود: برای سال زراعی پیشرو با کمک دستگاه های متولی از جمله خود بدنه سازمان جهاد کشاورزی، شرکت آب منطقه ای، فرمانداران و بخشداران با مدیریتی مناسب در توزیع و مصرف آب، امیدواریم با کمترین آسیب و خسارت از سال زراعی آینده عبور کنیم.
گیلان با 238هزار هکتار شالیزار بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور
به گزارش خبرنگار 8دی، کشاورزان با شروع فصل زراعی می بایست با توجه به بارش های بهاری با ایجاد زهکشی در اطراف خزانه، آب باران را خارج کنند و از کارشناسان جهادکشاورزی مستقر تحت عنوان مروجان در مراکز دهستان و در روستاها مشورت بگیرند.
استان گیلان دارای 238 هزار هکتار شالیزار است که هر سال از تبدیل یک میلیون و 200 هزار تن شلتوک برداشتی آنها، حدود 750 تا 850 هزار تن برنج سفید به دست می آید.
آب کافی مهمترین رکن کشاورزی است، گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است که با 238 هزار هکتار اراضی شالیزاری، رتبه اول کشور را از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.
انتهنای پیام/