نسیم گیلان - زومیت / امروزه رویای رسیدن به عمر 100 ساله برای نسل‌های جدید دور از دسترس به نظر می‌رسد، زیرا امید به زندگی دیگر با همان سرعت پیشین افزایش پیدا نمی‌کند.
امید به زندگی در آینده تا چه حد افزایش خواهد یافت؟ این موضوع همیشه میان دانشمندان بحث‌برانگیز و جذاب بوده است. از دیدگاه امروز، سرعت افزایش امید به زندگی در آغاز قرن بیستم بسیار حیرت‌انگیز به نظر می‌رسد.
بازار ![]()
اما دورانی که هر نسل جدیدی می‌توانست انتظار زندگی بسیار طولانی‌تری از نسل قبل را داشته باشد، دیگر به پایان رسیده است. دانشمندان می‌گویند سرعت افزایش امید به زندگی برای افرادی که بین سال‌های 1939 تا 2000 میلادی به دنیا آمده‌اند، به‌شدت کاهش یافته و رویای رسیدن به میانگین عمر 100 سال برای این نسل‌ها تقریباً دست‌نیافتنی است. این خبر نگران‌کننده، نگاه ما به آینده‌ی طول عمر انسان را به چالش می‌کشد.
یافته‌ها حاصل پژوهشی جدید به رهبری خوزه آندراده از مؤسسه‌ی تحقیقات جمعیتی ماکس پلانک است. بر اساس گزارش منتشرشده در وب‌سایت مؤسسه‌ی ماکس پلانک، امید به زندگی برای متولدین 1900 تا 1938 در هر نسل حدود پنج و نیم ماه افزایش می‌یافت، اما این رقم برای متولدین 1939 تا 2000 به دو و نیم تا سه و نیم ماه در هر نسل کاهش پیدا کرده است.
اما دلیل کاهش سرعت چیست؟ پاسخ در یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های قرن بیستم در زمینه سلامتی نهفته است: کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر نوزادان و کودکان. این پیشرفت عظیم باعث جهشی بی‌سابقه در میانگین امید به زندگی شد. اما امروز، نرخ مرگ‌ومیر در سنین پایین در بسیاری از کشورها به قدری کم است که دیگر فضای چندانی برای بهبود از این طریق وجود ندارد. به‌گفته‌ی پژوهشگران، پیشرفت‌ها در کاهش مرگ‌ومیر سالمندان نیز آنقدر سریع نیست که بتواند این رکود را جبران کند.
آندراده، نویسنده‌ی اصلی مقاله، توضیح می‌دهد:
اگر نسل‌های امروزی همان روند نیمه اول قرن بیستم را دنبال می‌کردند، فردی که در سال 1980 به دنیا آمده بود می‌توانست انتظار زندگی تا 100 سال را داشته باشد. اما پیش‌بینی می‌کنیم که متولدین 1980 به‌طور میانگین به 100 سالگی نخواهند رسید و هیچ‌کدام از نسل‌های مورد مطالعه‌ی ما به این نقطه عطف دست پیدا نمی‌کنند.
آندراده می‌افزاید تیم برای دستیابی به نتایج معتبر، تنها به یک روش تکیه نکرد، بلکه از چندین روش استفاده شد؛ برخی مانند پیش‌بینی‌های جمعیت جهانی سازمان ملل شناخته‌شده بودند و برخی در مرزهای نوین مدل‌سازی مرگ‌ومیر قرار داشتند. دو رویکرد اصلی برای تکمیل پروفایل‌های مرگ‌ومیر نسل‌ها به کار رفت:
روش‌های مبتنی بر دوره زمانی مانند مدل لی-کارتر، روش مرگ‌ومیر صاف و محدود، تحلیل داده‌های ترکیبی و پیش‌بینی‌های جمعیت جهانی سازمان ملل (2024).
روش‌های مبتنی بر نسل مانند لی-کارتر خطی و تبدیل بخشی توزیع سن مرگ در نسل‌ها.
سرعت افزایش امید به زندگی بین 37 تا 52 درصد کاهش یافته است.
برای اطمینان از صحت نتایج، تیم پژوهش از شش روش مختلف پیش‌بینی آماری روی داده‌های 23 کشور پردرآمد استفاده کردند. روش‌های آماری با استفاده از داده‌های گذشته و کنونی، تصویری احتمالی از طول عمر آینده ارائه می‌دهند. در نهایت، تمامی روش‌ها به نتیجه‌ای یکسان رسیدند: سرعت افزایش امید به زندگی بین 37 تا 52 درصد کاهش یافته است.
البته تیم تأکید می‌کنند که پیش‌بینی‌ها قطعی نیستند. رویدادهای غیرمنتظره‌ای مانند دنیاگیری‌های جدید، درمان‌های پزشکی انقلابی یا تغییرات بزرگ اجتماعی، می‌توانند مسیر آینده را تغییر دهند. بااین‌حال، یافته‌ها برای دولت‌ها در برنامه‌ریزی سیستم‌های بهداشتی، بازنشستگی و همچنین، برای افراد در تصمیم‌گیری‌های مالی و شخصی بلندمدت اهمیت حیاتی دارد.
مطالعه در نشریه PNAS منتشر شده است.