نسیم گیلان - تابناک / فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت در گفتگو با تابناک بیان کرد: مذاکره و جنگ هر دو راهبردهایی هستند در راستای منافع ملی کشور و نباید از آن ها بت ساخت.
در روزهایی که بار دیگر زمزمه‌هایی از احتمال ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا شنیده می‌شود، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در گفت‌وگو با تابناک از نبود برنامه مشخص برای آغاز مذاکره خبر می‌دهد، اما در عین حال تأکید می‌کند که هیچ‌یک از دو راهبرد «مذاکره» یا «مقابله» نباید به تابو تبدیل شود.
بازار ![]()
مهاجرانی با اشاره به نگاه اصولی دولت نسبت به منافع ملی، به موضع ایران در قبال دریافت تضمین امنیتی از آمریکا، چالش‌های پیش‌روی موضوع غنی‌سازی، و ظرفیت دستگاه دیپلماسی برای حفظ حقوق کشور می‌پردازد.
او همچنین در بخش دیگری از گفت‌وگو، به موضوعاتی چون انحصار در واردات کالا، آشفتگی بازار خودرو، وضعیت آموزش در سال تحصیلی آینده و همچنین بحث قدیمی اما همواره پرچالش انتقال پایتخت نیز اشاره می‌کند.
در ادامه گفتگوی فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت را می خوانید:
مذاکرات ایران و آمریکا چه زمانی آغاز می‌شود؟
مهاجرانی: همان‌طور که وزیر امور خارجه نیز اشاره کردند، در حال حاضر هیچ قرار مشخصی برای مذاکره وجود ندارد. با این حال باید به این نکته توجه داشت که مذاکره و جنگ هر دو راهبردهایی هستند در راستای اهدافی تحت عنوان «منافع ملی و مصالح کشور». بنابراین نباید از هیچ‌یک بت ساخت یا آن را به تابو تبدیل کرد.
جمهوری اسلامی اعلام کرده که آمریکا باید در مذاکرات احتمالی آینده تضمین بدهد که حمله نظامی به خاک ایران صورت نگیرد. از آنجاکه آمریکا از نظر حقوقی نمی‌تواند به جای رژیم صهیونیستی تضمین حقوقی بدهد و تضمین سیاسی نیز با رویکرد «دیپلماسی اجبار» دولت ترامپ در تضاد است، دریافت چنین تضمینی تا چه اندازه مؤثر است؟ در صورت عدم ارائه چنین تضمینی از سوی آمریکا، آیا ایران گفتگو را انجام خواهد داد؟
مهاجرانی: طبیعتاً در حوزه مذاکره ما نسبت به طرف مقابل ـ اعم از کسانی که وجاهت حقوقی دارند یا ندارند ـ بی‌اعتمادی‌های خود را داریم. با این حال چون به دستگاه دیپلماسی خود و توان این عزیزان اطمینان داریم، مطمئن هستیم تمامی تضامین لازم را در صورت ضرورت به شیوه‌های مقتضی اخذ خواهند کرد.
در حال حاضر ایران بر حق غنی‌سازی خود تأکید دارد و آمریکا نیز بر «غنی‌سازی صفر». آیا در این شرایط، نقطه تعادلی وجود دارد؟
مهاجرانی: دیپلماسی نشان داده که هر زمان عزم بر حل یک موضوع داشته باشد با شکل‌گیری عزم ملی قادر به حل آن است. اصولاً وقتی مذاکره آغاز می‌شود محور آن موضوعاتی است که تا حدی زمینه تفاهم بر سر آنها وجود دارد. به طور طبیعی در موضوع غنی‌سازی به دلیل اینکه حقی است که متعلق به مردم ماست و همچنین به دانش بومی تبدیل شده، همان‌طور که تا امروز نیز مطرح بوده، بر مواضع خود خواهیم ایستاد. بدیهی است پس از ایجاد مشترکات، مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد.
واردات عمده نیازهای مردم چرا به گروه خاصی وابسته شده، در حالیکه باید رقابتی باشد؟
مهاجرانی: این موضوع رقابتی است و هر شخص می‌تواند ثبت سفارش کرده و واردات انجام دهد. منتها به دلیل اینکه در برخی مواقع، فرایند پرداخت‌ها طولانی می‌شود، باید شرکت‌هایی وجود داشته باشند که توان صبر در این فرآیند را داشته باشند. در نتیجه، برخی در این رقابت موفق‌تر عمل می‌کنند. به جز «شرکت بازرگانی دولتی ایران» که یک شرکت دولتی است، انحصاری وجود ندارد و سایر مایحتاج از طریق رقابت و ثبت سفارش در سامانه‌ها تأمین می‌شود.
داستان واردات خودرو و پیچ‌وخم‌های آن و نقش افراد مختلف چیست؟ موضع دولت نسبت به آشفتگی‌های موجود در این بخش چیست؟
مهاجرانی: طبق اظهارنظر وزیر صمت، موضوع واردات خودرو هم‌اکنون در حال انجام است. این موضوع از سال گذشته مطرح و در دولت به تصویب رسیده است. درباره تعرفه خودروهای هیبریدی (دوگانه‌سوز و غیره)، تعرفه برای مدتی کاهش یافت اما با شکایت یکی از ذی‌نفعان به حالت اولیه بازگشت. آشفتگی موجود نیز ناشی از همین تغییرات است. در حال حاضر سامانه واردات خودرو فعال بوده و پذیرش انجام می‌دهد.
سال گذشته موضوع انتقال پایتخت به مکران از سوی دولت مطرح شد. از همان زمان می‌شد حدس زد که حداقل در سال‌های آتی چنین موضوعی محقق نخواهد شد. اکنون، به‌ویژه بعد از دوره جنگ، موضع دولت در این باره چیست؟
مهاجرانی: در اینکه محدوده استان‌های تهران، البرز و اطراف آن دیگر گنجایش زیستی ندارد و ظرفیت‌های اکولوژیک آن رو به پایان است، تردیدی وجود ندارد. سال‌هاست این موضوع مطرح بوده و حتی از سال 1354 اعلام شده که تهران بیش از پنج و نیم میلیون نفر ظرفیت ندارد و نباید بیش از این بارگذاری شود. با این حال، در طول این 50 سال، جمعیت استان افزایش یافته و طبیعتاً بحران‌هایی در این حوزه ایجاد کرده است. انتقال پایتخت موضوعی پیچیده و نیازمند زیرساخت‌های فراوان است. سال گذشته صرفاً در حد طرح موضوع بود، نه تصمیم برای انتقال فوری. هم‌اکنون نیز همان موضع وجود دارد: این انتقال باید در نهایت انجام شود، اما موضوعی نیست که به‌صورت ناگهانی اجرایی شود.
برنامه وزارت آموزش و پرورش برای سال تحصیلی آینده چیست؟ آیا آموزش حضوری خواهد بود یا غیرحضوری؟
مهاجرانی: سیستم آموزش به‌صورت حضوری خواهد بود، زیرا آموزش یک فرآیند جمعی است و صرفاً انتقال اطلاعات نیست. در فضای مجازی، این امر به‌طور کامل محقق نمی‌شود. مگر اینکه اتفاق خاصی از جنس همه‌گیری بیماری یا حوادث مشابه رخ دهد ـ که ان‌شاءالله رخ نخواهد داد و کشور همواره در حوزه پیشگیری فعال بوده است ـ آموزش به‌صورت حضوری ادامه خواهد یافت.