نسیم گیلان - زومیت / نخستین موشکی که به‌طور کامل توسط شرکتی استرالیایی ساخته شده است، در اولین تلاش برای پرتاب به مدار، روی زمین سقوط کرد.
اولین موشک بومی استرالیا به نام اریس 1 (Eris-1) که به‌طور کامل در این کشور ساخته شده است، تنها 14 ثانیه پس از پرتاب، روی زمین سقوط کرد. این مأموریت نخستین تلاش استرالیا برای پرتاب مداری در نزدیک به 54 سال گذشته محسوب می‌شد.
شرکت خصوصی گیلمور اسپیس تکنالوژیز (Gilmour Space Technologies)، موشک اریس 1 را سه‌شنبه 29 ژوئیه ساعت 8:35 صبح به وقت محلی (02:05 بامداد به وقت ایران) از پایگاه فضایی بووِن اوربیتال در ساحل کوئینزلند استرالیا پرتاب کرد. بااین‌حال، تنها 23 ثانیه پس از روشن‌شدن موتورها و 14 ثانیه پس از برخاستن از سکوی پرتاب، موشک به سمت زمین بازگشت.
بازار ![]()
ویدیوی منتشرشده از لحظه‌ی پرتاب نشان می‌دهد که موشک در ابتدا با عملکرد صحیح هر چهار موتور خود، طبق انتظار از روی زمین بلند می‌شود؛ اما بلافاصله پس از جداشدن از سکوی پرتاب، روند صعود آن متوقف شد، به‌صورت مایل حرکت و سپس سقوط کرد. اریس 1 از پهلو به زمین برخورد کرد و در میان ابری از دود ناپدید شد. در تصاویر، انفجار دیده نمی‌شود؛ اما موشک بلافاصله دچار حریق شد.
موشک اریس 1 با ارتفاعی حدود 25 متر، نخستین وسیله‌ی پرتاب فضایی بود که به‌طور کامل توسط یک شرکت استرالیایی ساخته شده است. همچنین، این پرتاب نخستین تلاش رسمی استرالیا برای ورود به مدار زمین پس از پرتاب موفق موشک بریتانیایی بلک اَرو از جنوب استرالیا در اکتبر 1971 بود.
پرتاب اولیه‌ی اریس 1 برای مارس 2025 برنامه‌ریزی شده بود، اما شرایط نامساعد جوی ناشی از طوفان آلفرد موجب تأخیر آن شد. در ماه مه نیز مأموریت دوباره به تعویق افتاد؛ زیرا بخشی از محموله‌ی موشک روی سکوی پرتاب جدا شد.
شرکت گیلمور اسپیس در بیانیه‌ای ایمیلی اعلام کرد که هیچ‌کس در حادثه‌ی اخیر آسیب ندیده و هیچ آسیبی به محیط‌زیست وارد نشده است. بااین‌حال، هنوز علت دقیق سقوط اعلام نشده است.
با وجود تنها 14 ثانیه پرواز، شرکت گیلمور پرتاب را «موفقیتی بزرگ» توصیف کرده و آن را «گامی بلند» و «نتیجه‌ای فوق‌العاده» خواند. آن‌ها در پستی در شبکه اجتماعی ایکس تأکید کردند که در تاریخچه‌ی پرتاب‌های خصوصی، معمولاً موشک‌های آزمایشی حتی از سکوی پرتاب هم جدا نمی‌شوند.
آدام گیلمور، مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت، در بیانیه‌ای گفت: «خارج شدن از سکو و آغاز پرواز، پیشرفتی عظیم برای هر برنامه‌ی فضایی نوپا محسوب می‌شود. این نخستین آزمون واقعی برای سامانه‌های پرتاب، فناوری پیشران و سکوی فضایی ما بود و نشان داد بسیاری از چیزهایی که ساخته‌ایم، عملکردی موفق دارند.»
موشک‌های سری اریس قرار است تا 300 کیلوگرم محموله را به مدار نزدیک زمین منتقل کنند؛ ظرفیتی که تقریباً 80 برابر کمتر از فالکون 9 اسپیس ایکس است. بااین‌حال محموله‌های اصلی موشک‌های اریس احتمالاً شامل ماهواره‌های مخابراتی کوچک خواهد بود که خود شرکت گیلمور در حال ساختشان است.
در حال حاضر مشخص نیست پرتاب بعدی اریس 1 چه زمانی انجام خواهد شد.