نسیم گیلان - فارس / مقام سابق آمریکایی ریچارد نفیو سناریوهایی را در تحلیل پیش‌نویس روسیه برای تمدید قطعنامه 2231 ارائه کرده و مدعی شده که این تمدید بدون از سرگیری مذاکرات و بازرسی‌های آژانس، صرفاً فرصتی برای ایران فراهم آورد تا اقدامات دلخواهش را انجام دهد.
مقام سابق آمریکایی ریچارد نفیو که از او به عنوان یکی از معماران شبکه تحریم‌ها علیه ایران یاد می‌شود، در تفسیر پیش‌نویس روسیه برای تمدید قطعنامه 2231 شورای امنیت، توضیح می‌دهد که ممکن است منظور این باشد که در دوره تمدید، سازوکار اسنپ‌بک (بازگرداندن فوری تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران) به طور موقت غیرفعال یا تعلیق شود و پس از پایان دوره تمدید، این سازوکار دوباره در دسترس خواهد بود.
به گفته او، «اگر این بند به شکل "یک ساعت متوقف" نوشته شده باشد، اساساً یعنی یک دوره X ماهه که در آن اسنپ‌بک فعال نیست، اما بعد از این دوره، فعال کردن آن مجدداً ممکن خواهد بود».
او همچنین به سناریویی اشاره می‌کند که در آن دوره تمدید تقسیم شود، مثلاً 6 ماه که در سه ماه اول اسنپ‌بک قابل فعال شدن است، اگر اقدام تحریک‌آمیزی رخ دهد، اما در سه ماه دوم، اسنپ‌بک غیرفعال است و نمی‌توان آن را فعال کرد.
نفیو بدون اشاره به عدم تعهد طرف‌های اروپایی به تعهدات خود ذیل برجام، تأکید می‌کند که شخصاً این رویکرد را قبول ندارد، چرا که «غیرضروری» است و یادآوری می‌کند که سه کشور اروپایی بیش از شش سال است که پس از آغاز کاهش تعهدات برجامی ایران (که ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق بود) از سازوکار اسنپ‌بک استفاده نکرده‌اند و بعید است در وسط مذاکرات چنین اقدامی انجام دهند.
بازار ![]()
به ادعای او، مسئله واقعی این است که همه اینها به انجام مذاکرات یا از سرگیری بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وابسته است و بدون این موارد، این تمدید، «صرفاً شش ماه فرصت حفاظت‌شده برای ایران فراهم می‌کند تا کارهایی را که نباید انجام دهد».
در نهایت، او می‌گوید که بنابراین، پیش‌نویس روسیه که او راه‌حل موقتی و پیچیده توصیف می‌کند، لازم نیست پذیرفته شود، وقتی یک تمدید مستقیم بدون تغییر در اختیارات، کاملاً ممکن و در دسترس است.
امروز همچنین خبرنگار وال‌استریت ژورنال لارنس نورمن در پیامی در ایکس خبر داد که به او گفته شده احتمالاً سه کشور اروپایی طرف برجام و آمریکا این پیش‌نویس را رد خواهند کرد.
به تحلیل او، بعید است این پیش‌نویس بتواند در شورای امنیت سازمان ملل 9 رأی مثبت لازم برای تصویب را به دست آورد و بنابراین نیازی به وتو هم نخواهد داشت.
پیش‌تر گزارش شده بود که پیش‌نویس جدید روسیه برای تمدید قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل بندی دارد که امکان استفاده اروپایی‌ها از سازوکار «بازگشت خودکار تحریم‌ها» (اسنپ‌بک) علیه ایران را در آینده از بین می‌برد.
نورمن در تفسیر یک بند از این پیش‌نویس گفته بود که کلید زدن مکانیسم اسنپ‌بک و مباحثات پیرامون آن مشمول عبارت «بررسی‌های محتوایی مسائل مرتبط با قطعنامه 2231 و برجام» می‌شود و بنابراین بایستی در دوره تمدید، به حالت تعلیق درآید.
او گفته بود که وجود این بند در سند روسیه موجب خواهد شد که سه کشور اروپایی اعتمادی به نیت روسیه نداشته باشند.
سازوکار اسنپ‌بک به هر یک از طرف‌های برجام اجازه می‌دهد در صورت ادعای نقض تعهدات توسط ایران، تحریم‌های سازمان ملل را به‌صورت خودکار و بدون نیاز به رأی‌گیری جدید در شورای امنیت بازگرداند. این ابزار تا اکتبر 2025 معتبر است و انقضای قطعنامه، آن را غیرفعال خواهد کرد.
سه کشور اروپایی که از طرف‌های اصلی برجام هستند، اخیراً به دلیل پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران تهدید کرده‌اند که اسنپ‌بک را فعال خواهند کرد تا ایران را به بازگشت به مذاکرات احیای برجام وادار کنند.
ایران یک سال پس از خروج آمریکا از برجام در سال 2018 و بازگشت تحریم‌های یکجانبه این کشور، با توجه به نقض عهد کشورهای اروپایی در عمل به تعهداتشان، برخی از تعهدات خود ذیل توافق را کاهش داد.
روسیه و چین، به عنوان متحدان نزدیک ایران، با فعال‌سازی اسنپ‌بک مخالف‌اند و آن را ابزاری برای فشار غیرمنصفانه غربی‌ها می‌دانند.