نسیم گیلان - ایسنا /طبق اعلام بانک مرکزی، طی یک سال نخست فعالیت دولت چهاردهم 344 هزار و 807 میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه به متقاضیان پرداخت شده است که از این میزان پرداخت بیش از 258 همت وام قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری بوده است.
توسعه و گسترش عملیات بانکداری اسلامی از طریق قرض الحسنه و تامین مالی خرد و غیر تجاری عموم مردم با کمترین هزینه از اهداف بانک مرکزی است و طرح وام قرض الحسنه بدون کارمزد تبلور این هدف است که باید به عنوان الگویی موفق توسعه یابد.
اعطای این تسهیلات که با حداقل کارمزد پرداخت می شود، در کنار نقش مهمی که در توسعه شمولیت مالی و رفع نیازهای ضروری احاد جامعه دارد، در ترویج روحیه همدلی در جامعه نیز تاثیرگذار است. این تسهیلات برخلاف وام‌های معمول، بازپرداخت آن بار سنگینی بر دوش متقاضیان ندارد و برهمین اساس به عنوان یکی از اهداف راهبردی بانک مرکزی در دستور کار قرارگرفته است؛ به گونه ای که طی سال‌های اخیر شاهد توسعه شمولیت مالی در نتیجه عملکرد شبکه بانکی در حوزه اعطای تسهیلات قرض الحسنه هستیم.
بازار ![]()
همچنین با آغاز فرآیند تخصصی شدن بانک‌ها و ابلاغ دستورالعمل تأسیس، فعالیت، نحوه اداره و نظارت قرض الحسنه در سی و چهارمین جلسه هیات عالی بانک مرکزی، توسعه عملیات و فرهنگ قرض الحسنه در اقتصاد نمود بیشتری خواهد داشت.
طی سال‌های اخیر پرداخت تسهیلات قرض الحسنه که در گذشته‌ای نه چندان دور به عنوان اقدامی خداپسندانه و مردم نهاد در قالب شبکه غیر حاکمیتی صندوق های قرض الحسنه به سرانجام می رسید، با ورود مجلس به این حوزه رنگ و بوی تکلیفی به خود گرفت و شاهد درج اعداد و ارقام تکلیفی پرداخت این تسهیلات در حوزه‌های مختلف خطاب به شبکه بانکی از تسهیلات ازدواج و فرزندآوری گرفته تا تسهیلات اشتغال، وام ودیعه مسکن و ... هستیم.
هم اکنون دو بانک تخصصی در حوزه پرداخت تسهیلات قرض الحسنه در شبکه بانکی فعال هستند و براساس قانون، دیگر بانک های کشور نیز تعهداتی را در قبال پرداخت تسهیلات قرض الحسنه در حوزه های تعیین شده برعهده دارند که همه ساله سهمیه شبکه بانکی از سوی بانک مرکز تعیین و ابلاغ می شود.
براین اساس، از زمان آغاز به فعالیت دولت وفاق، با نگاه ویژه به تسهیلات قرض الحسنه و دسترسی آحاد مردم به تسهیلات ارزان قیمت یعنی در بازه زمانی یکساله (یکم مرداد 1403 تا یکم مرداد 1404) معادل 3.448.071 میلیارد ریال (344 هزار و 807 میلیارد تومان) تسهیلات قرض الحسنه به متقاضیان توسط شبکه بانکی پرداخت شده است. این مهم باوجود کمبود منابع قرض‌الحسنه پس‌انداز و جاری شبکه بانکی محقق شد.
پرداخت بیش از 258 همت وام قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری
براین اساس و در راستای اجرای ماده (68) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و اجرای قانون بودجه کل کشور طی یک سال گذشته مبلغ 2،093،745 میلیارد ریال تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و مبلغ 495،686 میلیارد ریال تسهیلات فرزندآوری پرداخت شده است. این آمار حاکی از رشد 128 درصدی در عملکرد پرداخت تسهیلات ازدواج و رشد 102 درصدی در عملکرد تسهیلات فرزندآوری است.
گفتنی است؛ سال گذشته بانک مرکزی به منظور تسهیل در پرداخت تسهیلات و تامین منابع مورد نیاز مبلغ 50 همت از سپرده قانونی شبکه بانکی را برای پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری آزاد کرد که نقش مهمی در کاهش متقاضیان در صف این تسهیلات داشت. علاوه براین، بانک مرکزی به منظور تسهیل در فرایند اعطای تسهیلات فرزندآوری تلاش کرده به رغم پیوستگی و سیال بودن جراین ورود و خروج متقاضیان این تسهیلات با انعقاد تفاهم نامه‌ای با بانک‌های قرض الحسنه مهر و قرض الحسنه رسالت این دو بانک را نیز به چرخه بانک های پرداخت کننده تسهیلات ازدواج افزوده شدند.
تاکید بانک مرکزی بر پرداخت وام ازدواج با یک ضامن
همچنین با راه اندازی سامانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج، روند ثبت درخواست متقاضیان تسهیل شده است و در خصوص دریافت وثائق نیز بانک مرکزی به کرات به بانک‌ها تاکید کرده که این تسهیلات با حداکثر یک ضامن قابل پرداخت باشد.
کوتاه شدن صف پرداخت وام ازدواج در دستور کار
گفتنی است؛ ناترازی موجود میان افزایش سقف فردی این تسهیلات با رشد سپرده‌ها و منابع قرض‌الحسنه در چند سال گذشته به افزایش صف متقاضیان این تسهیلات منجر شده است که موجب تکدر خاطر متقاضیان در این حوزه شده است. در عین حال عملکرد شبکه بانکی در پرداخت تسهیلات یادشده به صورت مداوم در حال رصد و پایش است و پیگیری به حداقل رساندن متقاضیان در صف تسهیلات مذکور به جدیت در دستور کار بانک مرکزی و بانک‌های عامل قرار دارد.
حمایت از اشتغال با پرداخت بیش از 76 همت تسهیلات قرض‌الحسنه
حمایت از مشاغل خرد با تامین مالی ارزان قیمت از طریق تسهیلات قرض الحسنه از دیگر اولویت های بانک مرکزی و شبکه بانکی در این حوزه بوده است.
در این راستا، شبکه بانکی در راستای ماده (6) قانون برنامه هفتم پیشرفت، قانون حمایت از حقوق معلولان و قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی مصوب 22/2/1389 و تسهیلات موضوع ماده (77) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) و با هدف توانمندسازی و ایجاد درآمد پایدار برای اقشار نیازمند از طریق ایجاد اشتغال از جمله مشاغل خُرد و خانگی با رویکرد زنجیره‌های تولیدی مبلغ 760،771 میلیارد ریال پرداخت شده است.
علاوه بر این، تسهیلات قرض‌الحسنه مشاغل خانگی مفاد ماده (18) دستورالعمل اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی مبلغ 48،915 میلیارد ریال پرداخت شده است. براین اساس میزان پیشرفت و عملکرد نظام بانکی در این زمینه 98 درصد بوده است.
تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه؛ خرید ساخت مسکن دارای فرزند سوم و بیشتر
تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه/خرید ساخت مسکن دارای فرزند سوم و بیشتر, تسهیلاتی است که برای خرید، ساخت یا ودیعه مسکن، به خانواده های دارای فرزند سوم به بعد که شرایط دریافت این وام را داشته، اعطا می شود.
براین اساس و مطابق با قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، از مرداد ماه سال گذشته تا یکم مرداد ماه سال جاری، مبلغ 7،509 میلیارد ریال پرداخت شده است.
یکی از وظایف ذاتی شبکه بانکی و البته از جمله کارکردهایی که قوانین بالادستی بر آن تأکید دارد، حمایت از افراد کم برخوردارتر و محروم جامعه است. از این منظر، حمایت از افراد فاقد مسکن تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی کشور، خانواده شهدا، جانبازان و رزمندگان معسر که در زمان اخذ تسهیلات حسب استعلام به‌عمل آمده از سامانه رفاه ایرانیان در سه دهک اول درآمدی قرار داشته و خود، همسر و افراد تحت تکفل وی، فاقد زمین با کاربری مسکونی، مالکیت کنونی مسکن و تسهیلات جاری در بخش مسکن هستند, مبلغ 28،808 میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است.
اعطای تسهیلات خودرو به ایثارگران
پرداخت تسهیلات خودرو به ایثارگران به موجب موضوع ماده (45) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب 3/4/1386 با اصلاحات و الحاقات بعدی و با هدف حمایت از ایثارگران پرداخت می شود که طی یکسال گذشته جمعا مبلغ 5،070 میلیارد ریال پرداخت شده است.
تسهیلات قرض الحسنه خرید ساخت مسکن خانواده‌های کمتر از سه فرزند
اعطای تسهیلات قرض الحسنه خرید ساخت مسکن خانواده‌های کمتر از سه فرزند در راستای اجرای تبصره های (1) و (2) ماده (69) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و دستورالعمل اجرایی نحوه اجرای ماده (69) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و افراد سرپرست خانواری که خود و افراد تحت تکفل آنان در زمان اخذ تسهیلات، فاقد زمین مسکونی یا واحد مسکونی بوده و استعلام آنها از سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات بانک‌ها (سمات) و طرح‌های جامع حمایتی مسکن وزارت راه و شهرسازی (Temgt) فاقد تسهیلات فعال بخش مسکن و فاقد مالکیت کنونی است و طی مدت مذکور مبلغ 3،989 میلیارد ریال پرداخت شده است.
به موجب ماده (10) قانون تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی مورخ 17/5/1395، مدارس غیرانتفاعی، بانک‌ھای کشور موظفند طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا با معرفی وزارت آموزش و پرورش از 35 درصد تا 50 درصد نیاز مالی موسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را که از کارکنان دولت و دارای سابقه آموزشی هستند، جهت تهیه یا توسعه فضای آموزشی و پرورشی و تامین تجهیزات و امکانات مورد نیاز به صورت قرض الحسنه و برای سایر اشخاص از دیگر منابع اعتبارات بانکی تامین کنند.
براین اساس و در اجرای ماده مذکور، مبلغ 677 میلیارد ریال تسهیلات به متقاضیان پرداخت شده است.